Ásatrúarfélagið, Author at ÁSATRÚARFÉLAGIÐ

des 21

Love0

Jólablót á vetrarsólstöðum

Eftir Ásatrúarfélagið Fréttir

Jólablót í Öskjuhlíð á vetrarsólstöðum 21. desember.

Við fögnum hækkandi sól við styttuna af Sveinbirni Beinteinssyni kl. 18:00.

Verið velkomin og munið eftir grímunum.

Ásatrúarfélagið

des 21

Love1

Vafþrúðnismál

Eftir Ásatrúarfélagið Kvæði

Óðinn kvað:
Rád þú mér nú, Frigg,
allz mik fara tiðir
at vitia Vafþrúðnis;
forvitni mikla
kveð ek mér á fornom stöfom
við þann inn alsvinna iötun.

Frigg kvað:
Heima letia
ek mynda Heriaföðr
í görðom goða,
þvíat engi iötun
ek hugða iafnramman
sem Vafþrúðni vera.

Óðinn kvað:
Fiölð ek fór,
fiölð ek freistaða,
fiölð ek reynda regin;
hitt vil ek vita,
hvé Vafþrúðnis
salakynni sé.

Frigg kvað:
Heill þú farir,
heill þú aptr komir,
heill þú á sinnom sér!
æði þér dugi,
hvars þú skalt, Aldaföðr,
orðom mæla iötun.
Fór þá Óðinn
at freista orðspeki
þess ins alsvinna iötuns;
at höllo hann kom,
ok átti Íms faðir;
inn gekk Yggr þegar.

Óðinn kvað:
Heill þú nú, Vafþrúðnir!
nú em ek í höll kominn,
á þik siálfan siá;
hitt vil ek fyrst vita,
ef þú fróðr sér
eða alsviðr, iötunn.

Vafþrúðnir kvað:
Hvat er þat manna
er í mínom sal
verpomk orði á?
út þú ne komir
órom höllom frá,
nema þú inn snotrari sér.

Óðinn kvað:
Gagnráðr ek heiti;
nú emk af göngo kominn
þyrstr til þinna sala,
laðar þurfi
hefi ek lengi farit
ok þinna andfanga, iötunn.

Vafþrúðnir kvað:
Hví þú þá, Gagnráðr,
mæliz af gólfi fyrir?
Farðu í sess í sal!
þá skal freista,
hvárr fleira viti,
gestr eða inn gamli þulr.

Óðinn kvað:
Óauðigr maðr,
er til auðigs kömr,
mæli þarft eða þegi;
ofrmælgi mikil
hygg ek at illa geti
hveim er við kaldrifiaðan kømr.

Vafþrúðnir kvað:
Segðú mér, Gagnráðr,
allz þú á gólfi vill
þíns um freista frama,
hvé sá hestr heitir
er hverian dregr
dag of dróttmögo.

Óðinn:
Skinfaxi heitir,
er inn skíra dregr
dag um dróttmögu;
hesta beztr
þykkir hann með reiðgotom,
ey lýsir mön af mari.

Vafþrúðnir:
Segðu þat, Gagnráðr,
allz þú á gólfi vill
þíns um freista frama,
hvé sú á heitir
er deilir með iötna sonom
grund ok med goðom.

Óðinn:
Ífingr heitir á,
er deilir með iötna sonom
grund ok með goðom;
opin renna
hón skal um aldrdaga,
verðrat íss á á.

Vafþrúðnir:
Segðu þat, Gagnráðr,
allz þú á gólfi vill
þíns um freista frama,
hvé sá völlr heitir
er finnaz vígi at
Surtr ok in sváso goð.

Óðinn:
Vígriðr heitir völlr,
er finnaz vígi at
Surt ok in sváso goð;
hundrað rasta
hann er a hverian veg,
sá er þeim völlr vitaðr.

Vafþrúðnir:
Fróðr ertu nú, gestr,
far þú á bekk iötuns,
ok mælomk í sessi saman,
hövði veðia
vit skolom höllo í,
gestr, um geðspeki.

Óðinn:
Segðu þat it eina,
ef þitt æði dugir
ok þú, Vafþrúðnir, vitir,
hvaðan iörð um kom
eða uphiminn
fyrst, inn fróði iötunn.

Vafþrúðnir:
Ór Ymis holdi
var iörð um sköpuð,
en ór beinom biörg,
himinn ór hausi
ins hrímkalda iötuns,
en ór sveita siór.

Óðinn:
Segðu þat annat,
ef þítt æði dugir
ok þú, Vafþrúðnir, vitir,
hvaðan máni um kom,
svá at ferr menn yfir,
eða sól it sama.

Vafþrúðnir:
Mundilfæri heitir,
hann er mána faðir
ok svá Sólar it sama;
himin hverfa
þau skolo hverian dag
öldom at ártali.

Óðinn:
Segðu þat it þríðia,
allz þik svinnan kveða
ok þú, Vafþrúðnir, vitir,
hvaðan dagr um kom,
sá er ferr drótt yfir,
eða nótt med niðom.

Vafþrúðnir:
Dellingr heitir,
hann er Dags faðir,
en Nótt var Nörvi borin;
ný ok nið
skópo nýt regin
öldom at ártali.

Óðinn:
Segðu þat it fiórða,
allz þik fróðan kveða
ok þú, Vafþrúðnir, vitir,
hvaðan vetr um kom
eða varmt sumar
fyrst með fróð regin.

Vafþrúðnir:
Vindsvalr heitir,
hann er Vetrar faðir,
en Svásuðr sumars

Óðinn:
Segþu þat it fimat,
allz þik fróðan kveða
ok þú, Vafþrúðnir, vitir,
hverr ása elztr
eða Ymis niðia
yrði í árdaga.

Vafþrúðnir:
Örófi vetra
áðr væri iörð sköpuð,
þá var Bergelmir borinn,
Þrúðgelmir
var þess faðir,
en Aurgelmir afi.

Óðinn kvað:
Segðu þat it sétta,
allz þik svinnan kveða
ok þú, Vafþrúðnir, vitir,
hvaðan Aurgelmir kom
með iötna sonom
fyrst, inn fróði iötunn.

Vafþrúðnir:
Ór Élivagom
stukkoo eitrdropar,
svá óx, unz varð ór iötunn;
þar órar ættir
kómu allar saman,
því er þat æ allt til atalt.

Óðinn kvað:
Segðu þat it siaunda,
allz þik svinnan kveða
ok þú, Vafþrúðnir, vitir,
hvé sá börn gat,
enn baldni iötunn,
er hann hafðit gýgiar gaman.

Vafþrúðnir kvað:
Undir hendi vaxa
kvaðu hrímþursi
mey ok mög saman;
fótr við fæti
gat ins fróða iötuns
sexhöfðaðan son.

Óðinn kvað:
Segðu þat it átta,
allz þik svinnan kveða
ok þú, Vafþrúðnir, vitir,
hvat þú fyrst mant
eða fremst um veitzt,
þú ert alsviðr, iötunn.

Vafþrúðnir kvað:
Örófi vetra
áðr væri iörð om sköpuð,
þá var Bergelmir borinn;
þat ek fyrst um man
er sá inn fróði iötunn
var á lúðr um lagiðr.

Óðinn kvað:
Segðu þat it níunda,
allz þik svinnan kveða
ok þú, Vafþrúðnir, vitir,
hvaðan vindr um kömr,
svá at ferr vág yfir;
æ menn han siálfan um siá.

Vafþrúðnir kvað:
Hræsvelgr heitir,
er sitr á himins enda,
iötunn í arnar ham;
af hans vængiom
kvæða vind koma
alla menn yfir.

Óðinn:
Segðu þat it tíunda,
allz þú tíva rök
öll, Vafþruðnir, vitir,
hvaðan Niörðr um kom
með ása sonom,
hofom og hörgom
hann ræðr hunnmörgom,
ok varðat hann ásom alinn.

Vafþrúðnir:
Í Vanaheimi
skópo hann vís regin
ok seldo at gíslingo goðum;
í aldar rök
hann mun aprt koma
heim með vísom vönom.

Óðinn:
Segðu þat et ellipta
hvar ýtar túnom í
höggvaz hverian dag.

Vafþrúðnir:
Allir einheriar
Óðins túnum í
höggvaz hverian dag;
val þeir kiósa
ok ríða vígi frá,
sitia meirr um sáttir saman.

Óðinn:
Segðu þat it tólfta,
hví þú tíva rök
öll, Vafþrúðnir, vitir;
frá iötna rúnom
ok allra goða
segir þú it sannasta,
inn alsvinni iötunn.

Vafþrúðnir:
Frá iötna rúnom
ok allra goða
ek kann segia satt,
þvíat hvern hefi ek heim um komit;
nío kom ek heima
fyr Níflhel neðan,
hinig deyia ór helio halir.

Óðinn:
Fiölð ek fór,
fiölð ek freistaðak,
fiölð ek reynda regin;
hvat lifir manna,
þá er inn mæra líðr
fimbulvetr með firom?

Vafþrúðnir:
Líf ok Lifþrasir,
en þau leynaz muno
í holti Hoddmímis;
morgindöggvar
þau sér at mat hafa;
þaðan af aldir alaz.

Óðinn:
Fiölð ek fór,
fiölð ek freistaðak,
fiölð ek reynda regin;
hvaðan kömr sól
á inn slétta himin,
þá er þessa hefir Fenrir farit?

Vafþrúðnir:
Eina dóttur
berr Álfröðull,
áðr hana Fenrir fari;
sú skal ríða,
þá er regin deyia,
móður brautir, mær.

Óðinn:
Fiölð ek fór,
fiölð ek freistaðak,
fiölð ek reynda regin;
hveriar ro þær meyiar
er líða mar yfir,
fróðgeðiaðar fara?

Vafþrúðnir kvað:
Þriár þióðár
falla þorp yfir
meyia Mögþrasis,
hamingior einar
þeira í heimi ero
þó þær með iötnom alaz.

Óðinn kvað:
Fiölð ek fór
fiölð ek freistaðak,
fiölð ek reynða regin;
hverir ráða æsir
eignom goða,
þá er sloknar Surtalogi?

Vafþrúðnir:
Víðarr ok Váli
byggia vé goða,
þá er sloknar Surtalogi,
Móði ok Magni
skolo Miöllni hafa
Vingnis at vígþroti.

Óðinn kvað:
Fiölð ek fór
fiölð ek freistaðak,
fiölð ek reynða regin;
hvat verðr Óðni
at aldrlagi,
þá er riúfaz regin?

Vafþrúðnir kvað:
Úlfr gleypa
mun Aldaföðr,
þess mun Víðarr reka;
kalda kiapta
hann klyfia mun
vitnis vígi at.

Óðinn kvað:
Fiölð ek fór
fiölð ek freistaðak,
fiölð ek reynða regin;
hvat mælti Óðinn,
áðr á bál stigi,
siálfr í eyra syni?

Vafþrúðnir kvað:
Ey manne þat veit,
hvat þú í ardaga
sagðir í eyra syni;
feigom munni
mælta ek mína forna stafi
ok um ragna rök;
nú ek við Oðin deildak
mína orðspeki;
þú ert æ vísastr vera!

des 21

Love0

Grógaldur

Eftir Ásatrúarfélagið Kvæði

Sonr kvað:
„Vaki þú, Gróa,
vaki þú, góð kona,
vek ek þik dauðra dura,
ef þú þat mant,
at þú þinn mög bæðir
til kumbldysjar koma.“

Gróa kvað:
„Hvat er nú annt
mínum eingasyni,
hverju ertu nú bölvi borinn,
er þú þá móður kallar,
er til moldar er komin
ok ór ljóðheimum liðin?“

Sonr kvað:
„Ljótu leikborði
skaut fyr mik in lævísa kona,
sú er faðmaði minn föður;
þar bað hon mik koma,
er kvæmtki veit,
móti Menglöðu.“

Gróa kvað:
„Löng er för,
langir ro farvegar,
langir ro manna munir,
ef þat verðr,
at þú þinn vilja bíðr,
ok skeikar þá Skuld at sköpum.“

Sonr kvað:
„Galdra þú mér gal,
þá er góðir eru,
bjarg þú, móðir, megi;
á vegum allr
hygg ek, at ek verða muna,
þykkjumk ek til ungr afi.“

Gróa kvað:
„Þann gel ek þér fyrstan,
– þann kveða fjölnýtan,
þann gól Rindi Rani, –
at þú of öxl skjótir,
því er þér atalt þykkir;
sjalfr leið þú sjalfan þik.

Þann gel ek þér annan,
ef þú árna skalt
viljalauss á vegum,
Urðar lokur
haldi þér öllum megum,
er þú á sinnum sér.

Þann gel ek þér inn þriðja,
ef þér þjóðáar
falla at fjörlotum,
Horn ok Ruðr
snúisk til heljar meðan,
en þverri æ fyr þér.

Þann gel ek þér inn fjórða,
ef þik fjándr standa
görvir á galgvegi,
hugr þeim hverfi
til handa þér,
ok snúisk þeim til sátta sefi.

Þann gel ek þér inn fimmta,
ef þér fjöturr verðr
borinn at boglimum,
leysigaldr læt ek
þér fyr legg of kveðinn,
ok stökkr þá láss af limum,
en af fótum fjöturr.

Þann gel ek þér inn sétta,
ef þú á sjó kemr
meira en menn viti,
logn ok lögr
gangi þér í lúðr saman
ok léi þér æ friðdrjúgrar farar.

Þann gel ek þér inn sjaunda,
ef þik sækja kemr
frost á fjalli háu,
hræva kulði
megi-t þínu holdi fara,
ok haldisk æ lík at liðum.
Þann gel ek þér inn átta,
ef þik úti nemr
nótt á niflvegi,
at því firr megi
þér til meins gera
kristin dauð kona.

Þann gel ek þér inn níunda,
ef þú við inn naddgöfga
orðum skiptir jötun,
máls ok mannvits
sé þér á minni ok hjarta
gnóga of gefit.

Far þú nú æva,
þar er forað þykkir,
ok standi-t þér mein fyr munum;
á jarðföstum steini
stóð ek innan dura,
meðan ek þér galdra gól.

Móður orð
ber þú, mögr, heðan
ok lát þér í brjósti búa;
iðgnóga heill
skaltu of aldr hafa,
meðan þú mín orð of mant.“

des 21

Love0

Hrafnaldur Óðins

Eftir Ásatrúarfélagið Kvæði

Alföður orkar
álfar skilja
vanir vitu
vísa nornir
elur íviðja
aldir bera
þreyja þursar
þrá valkyrjur.

Ætlun æsir
illa gátu
veður villtu
vættar rúnum;
Óðhræris skyldi
Urður geyma
máttk at verja
mestum þorra.

Hverfur því Hugur
himna leitar,
grunar guma
grand ef dvelur;
þótti er Þráins
þunga draumur,
Dáins dulu (dvergur)
draumur þótti.

Dugur er með dvergum
dvína, heimar
niður að Ginnungs
niði sökkva;
oft Alsviður
ofan fellir,
oft af föllnum
aftur safnar.

Stendur æva
strind né röðull,
lofti með lævi
linnir ei straumi
mærum dylst
í Mímis brunni
vissa vera;
vitið enn, eða hvað?

Dvelur í dölum
dís forvitin,
Yggdrasils frá
aski hnigin;
álfa ættar
Iðunni hétu,
Ívalds eldri
yngsta barna.

Eirði illa
ofankomu,
hárbaðms undir
haldin meiði;
kunni síst
að kundar Njörva,
vön að værri
vistum heima.

Sjá sigtívar
syrgja Naumu
viggjar að véum;
vargsbelg seldu,
lét í færast,
lyndi breytti,
lék að lævísi,
litum skipti.

Valdi Viðrir
vörð Bifrastar
Gjallar sunnu
gátt að frétta,
heims hvívetna
hvert er vissi;
Bragi og Loftur
báru kviðu.

Galdur gólu,
göndum riðu,
Rögnir og Reginn
að ranni heimis;
hlustar Óðinn
Hliðskjálfu í;
leit braut vera
langa vegu.

Frá enn vitri
veiga selju
banda burður
og brauta sinnar;
hlýrnis, heljar,
heims ef vissi
ártíð, æfi,
aldurtila.

Né mun mælti,
né mál knátti
Gefjun greiða,
né glaum hjaldi;
tár af tíndust
törgum hjarnar,
eljunfaldin
endurrjóða.

Eins kemur austan
úr Élivágum
þorn af akri
þurs hrímkalda,
hveim drepur dróttir
Dáinn allar
mæran of Miðgarð
með nátt hverri.

Dofna þá dáðir
detta hendur,
svífur of svimi
sverð áss hvíta;
rennir örvit
rýgjar glyggvi,
sefa sveiflum
sókn gjörvallri.

Jamt þótti Jórunn
jólnum komin,
sollin sútum,
svars er ei gátu;
sóttu því meir
að syn var fyrir,
mun þó miður
mælgi dugði.

Fór frumkvöðull
fregnar brauta,
hirðir að Herjans
horni Gjallar;
Nálar nefa
nám til fylgis,
greppur Grímnis
grund varðveitti.

Vingólf tóku
Viðars þegnar,
Fornljóts sefum
fluttir báðir;
iðar ganga,
æsi kveðja
Yggjar þegar
við ölteiti.

Heilan Hangatý
heppnastan ása,
virt öndvegis
valda báðu;
sæla að sumbli
sitja día,
æ með Yggjungi
yndi halda

Bekkjarsett
að Bölverks ráði
sjöt Sæhrímni
saddist rakna;
Skögul að skutlum
skaptker Hnikars
mat af miði
Mímis hornum.

Margs of frágu
máltíð yfir
Heimdall há goð,
hörgar Loka,
spár eða spakmál
sprund ef kenndi,
undorn of fram,
unz nam húma.

Illa létu
orðið hafa
erindleysu
oflítilfræga;
vant að væla
verða myndi,
svo af svanna
svars of gæti.

Ansar Ómi
allir hlýddu:
„Nótt skal nema
nýræða til;
hugsi til myrgins
hver sem orkar
ráð til leggja
rausnar ásum!“

Rann með röstum
Rindar móður
fóðurlarður
fenris valla;
gengu frá gildi
goðin, kvöddu
Hropt og Frigg
sem Hrímfaxa fór.

Dýrum settan
Dellings mögur
jó fram keyrði
jarknasteinum:
mars of Manheim
mön af glóar,
dró leik Dvalinns
drösull í reið.

Jörmungrundar
í jódyn nyrðra
und rót yztu
aðalþollar
gengu til rekkju
gýgjur og þursar,
náir, dvergar
og dökkálfar.

Risu raknar,
rann álfröðull,
norður að Niflheim
njóla sótti;
upp nam Árgjöll
Úlfrúnar niður,
hornþytvaldur
Himinbjarga.

des 20

Love0

Hávamál

Eftir Ásatrúarfélagið Kvæði

I. Geðspeki

1. Gáttir allar
áður gangi fram
um skoðast skyli,
um skyggnast skyli,
því að óvíst er að vita
hvar óvinir
sitja á fleti fyrir.

2. Gefendur heilir!
Gestur er inn kominn!
hvar skal sitja sjá?
Mjög er bráður
sá er á bröndum skal
síns um freista frama.

3. Elds er þörf
þeim er inn er kominn
og á kné kalinn.
Matar og voða
er manni þörf,
þeim er hefir um fjall farið.

4. Vatns er þörf
þeim er til verðar kemur,
þerru og þjóðlaðar,
góðs um æðis
ef sér geta mætti
orðs og endurþögu.

5. Vits er þörf
þeim er víða ratar.
Dælt er heima hvað.
Að augabragði verður
sá er ekki kann
og með snotrum situr.

6. Að hyggjandi sinni
skyli-t maður hræsinn vera,
heldur gætinn að geði.
Þá er horskur og þögull
kemur heimisgarða til,
sjaldan verður víti vörum.
Því að óbrigðra vin
fær maður aldregi
en mannvit mikið.

7. Inn vari gestur
er til verðar kemur
þunnu hljóði þegir,
eyrum hlýðir,
en augum skoðar.
Svo nýsist fróðra hver fyrir.

8. Hinn er sæll
er sér um getur
lof og líknstafi.
Ódælla er við það
er maður eiga skal
annars brjóstum í.

9. Sá er sæll
er sjálfur um á
lof og vit meðan lifir.
Því að ill ráð
hefir maður oft þegið
annars brjóstum úr.

10. Byrði betri
ber-at maður brautu að
en sé mannvit mikið.
Auði betra
þykir það í ókunnum stað.
Slíkt er volaðs vera.

11. Byrði betri
ber-at maður brautu að
en sé mannvit mikið.
Vegnest verra
vegur-a hann velli að
en sé ofdrykkja öls.

12. Er-a svo gott
sem gott kveða
öl alda sonum,
því að færra veit
er fleira drekkur
síns til geðs gumi.

13. Óminnishegri heitir
sá er yfir öldrum þrumir.
Hann stelur geði guma.
Þess fugls fjöðrum
eg fjötraður var
í garði Gunnlaðar.

14. Ölur eg varð,
varð ofurölvi
að ins fróða Fjalars.
Því er öldur best
að aftur um heimtir
hver sitt geð gumi.

15. Þagalt og hugalt
skyldi þjóðans barn
og vígdjarft vera.
Glaður og reifur
skyli gumna hver
uns sinn bíður bana.

16. Ósnjallur maður
hyggst munu ey lifa,
ef hann við víg varast.
En elli gefur
honum engi frið,
þótt honum geirar gefi.

17. Kópir afglapi
er til kynnis kemur,
þylst hann um eða þrumir
Allt er senn,
ef hann sylg um getur,
uppi er þá geð guma.

18. Sá einn veit
er víða ratar
og hefir fjöld um farið
hverju geði
stýrir gumna hver,
sá er vitandi er vits.

19. Haldi-t maður á keri,
drekki þó af hófi mjöð,
mæli þarft eða þegi.
Ókynnist þess
váar þig engi maður
að þú gangir snemma að sofa.

20. Gráðugur halur,
nema geðs viti,
etur sér aldurtrega.
Oft fær hlægis
er með horskum kemur
manni heimskum magi.

21. Hjarðir það vitu
nær þær heim skulu
og ganga þá af grasi.
En ósvinnur maður
kann æva-gi
síns um mál maga.

22. Vesall maður
og illa skapi
hlær að hvívetna.
Hitt-ki hann veit
er hann vita þyrfti
að hann er-a vamma vanur.

23. Ósvinnur maður
vakir um allar nætur
og hyggur að hvívetna.
Þá er móður
er að morgni kemur.
Allt er víl sem var.

24. Ósnotur maður
hyggur sér alla vera
viðhlæjendur vini.
Hitt-ki hann finnur,
þótt þeir um hann fár lesi,
ef hann með snotrum situr.

25. Ósnotur maður
hyggur sér alla vera
viðhlæjendur vini.
Þá það finnur
er að þingi kemur
að hann á formælendur fáa.

26. Ósnotur maður
þykist allt vita,
ef hann á sér í vá veru.
Hitt-ki hann veit
hvað hann skal við kveða,
ef hans freista firar.

27. Ósnotur maður
er með aldir kemur,
það er best að hann þegi.
Engi það veit
að hann ekki kann,
nema hann mæli til margt.
Veit-a maður
hinn er vætki veit,
þótt hann mæli til margt.

28. Fróður sá þykist
er fregna kann
og segja ið sama.
Eyvitu leyna
megu ýta synir
því er gengur um guma.

29. Ærna mælir
sá er æva þegir
staðlausu stafi.
Hraðmælt tunga,
nema haldendur eigi,
oft sér ógott um gelur.

30. Að augabragði
skal-a maður annan hafa,
þótt til kynnis komi.
Margur þá fróður þykist
ef hann freginn er-at
og nái hann þurrfjallur þruma.

31. Fróður þykist
sá er flótta tekur
gestur að gest hæðinn.
Veit-a gjörla
sá er um verði glissir,
þótt hann með grömum glami.

32. Gumnar margir
erust gagnhollir
en að virði vrekast.
Aldar róg
það mun æ vera:
Órir gestur við gest.

33. Árlega verðar
skyli maður oft fá,
nema til kynnis komi.
Situr og snópir,
lætur sem sólginn sé
og kann fregna að fáu.

34. Afhvarf mikið
er til ills vinar,
þótt á brautu búi.
En til góðs vinar
liggja gagnvegir,
þótt hann sé firr farinn.

35. Ganga skal,
skal-a gestur vera
ey í einum stað.
Ljúfur verður leiður,
ef lengi situr
annars fletjum á.

36. Bú er betra,
þótt lítið sé.
Halur er heima hver.
Þótt tvær geitur eigi
og taugreftan sal,
það er þó betra en bæn.

37. Bú er betra,
þótt lítið sé.
Halur er heima hver.
Blóðugt er hjarta
þeim er biðja skal
sér í mál hvert matar.

38. Vopnum sínum
skal-a maður velli á
feti ganga framar,
því að óvíst er að vita
nær verður á vegum úti
geirs um þörf guma.

39. Fann’g-a eg mildan mann
eða svo matargóðan
að ei væri þiggja þegið,
eða síns fjár
svo gjafa fúsan
að leið sé laun, ef þægi.

40. Fjár síns
er fengið hefir
skyli-t maður þörf þola.
Oft sparir leiðum
það er hefir ljúfum hugað.
Margt gengur verr en varir.

41. Vopnum og voðum
skulu vinir gleðjast:
það er á sjálfum sýnst.
Viðurgefendur og endurgefendur
erust lengst vinir,
ef það bíður að verða vel.

42. Vin sínum
skal maður vinur vera
og gjalda gjöf við gjöf.
Hlátur við hlátri
skyli höldar taka
en lausung við lygi.

43. Vin sínum
skal maður vinur vera,
þeim og þess vin.
En óvinar síns
skyli engi maður
vinar vinur vera.

44. Veistu ef þú vin átt,
þann er þú vel trúir,
og vilt þú af honum gott geta,
geði skaltu við þann blanda
og gjöfum skipta,
fara að finna oft.

45. Ef þú átt annan,
þann er þú illa trúir,
Viltu af honum þó gott geta,
fagurt skaltu við þann mæla
en flátt hyggja
og gjalda lausung við lygi.

46. Það er enn um þann
er þú illa trúir
og þér er grunur að hans geði:
hlæja skaltu við þeim
og um hug mæla.
Glík skulu gjöld gjöfum.

47. Ungur var eg forðum,
fór eg einn saman:
þá varð eg villur vega.
Auðigur þóttumst
er eg annan fann:
Maður er manns gaman.

48. Mildir, fræknir
menn best lifa,
sjaldan sút ala.
En ósnjallur maður
uggir hotvetna:
Sýtir æ glöggur við gjöfum.

49. Voðir mínar
gaf eg velli að
tveim trémönnum.
Rekkar það þóttust
er þeir rift höfðu:
Neis er nökkvinn halur.

50. Hrörnar þöll
sú er stendur þorpi á.
Hlýr-at henni börkur né barr.
Svo er maður
sá er manngi ann.
Hvað skal hann lengi lifa?

51. Eldi heitari
brennur með illum vinum
friður fimm daga,
en þá slokknar
er inn sétti kemur
og versnar allur vinskapur.

52. Mikið eitt
skal-a manni gefa:
Oft kaupir sér í litlu lof.
Með hálfum hleif
og með höllu keri
fékk eg mér félaga.

53. Lítilla sanda
lítilla sæva
lítil eru geð guma.
Því að allir menn
urðu-t jafnspakir:
Hálf er öld hvar.

54. Meðalsnotur
skyli manna hver:
æva til snotur sé.
Þeim er fyrða
fegurst að lifa
er vel margt vitu.

55. Meðalsnotur
skyli manna hver:
æva til snotur sé.
Því að snoturs manns hjarta
verður sjaldan glatt,
ef sá er alsnotur er á.

56. Meðalsnotur
skyli manna hver:
æva til snotur sé.
Örlög sín
viti engi fyrir:
þeim er sorgalausastur sefi.

57. Brandur af brandi
brennur uns brunninn er.
Funi kveikist af funa.
Maður af manni
verður að máli kunnur
en til dælskur af dul.

58. Ár skal rísa
sá er annars vill
fé eða fjör hafa.
Sjaldan liggjandi úlfur
lær um getur
né sofandi maður sigur.

59. Ár skal rísa
sá er á yrkjendur fáa
og ganga síns verka á vit.
Margt um dvelur
þann er um morgun sefur.
Hálfur er auður und hvötum.

60. Þurra skíða
og þakinna næfra,
þess kann maður mjöt
og þess viðar
er vinnast megi
mál og misseri.

61. Þveginn og mettur
ríði maður þingi að,
þótt hann sé-t væddur til vel.
Skúa og bróka
skammist engi maður
né hests in heldur,
þátt hann hafi-t góðan

62. Snapir og gnapir,
er til sævar kemur,
örn á aldinn mar:
Svo er maður
er með mörgum kemur
og á formælendur fáa.

63. Fregna og segja
skal fróðra hver,
sá er vill heitinn horskur.
Einn vita
né annar skal.
Þjóð veit, ef þrír eru.

64. Ríki sitt
skyli ráðsnotra hver
í hófi hafa.
Þá hann það finnur
er með fræknum kemur
að engi er einna hvatastur.

65. Orða þeira
er maður öðrum segir
oft hann gjöld um getur.

66. Mikilsti snemma
kom eg í marga staði
en til síð í suma.
Öl var drukkið,
sumt var ólagað:
Sjaldan hittir leiður í lið.

67. Hér og hvar
myndi mér heim of boðið,
ef þyrfta’g að málungi mat,
eða tvö lær hengi
að ins tryggva vinar,
þar er eg hafði eitt etið.

68. Eldur er bestur
með ýta sonum
og sólar sýn,
heilyndi sitt,
ef maður hafa náir,
án við löst að lifa.

69. Era-t maður alls vesall,
þátt hann sé illa heill:
Sumur er af sonum sæll,
sumur af frændum,
sumur af fé ærnu,
sumur af verkum vel.

70. Betra er lifðum
og sællifðum.
Ey getur kvikur kú.
Eld sá eg upp brenna
auðgum manni fyrir,
en úti var dauður fyr durum.

71. Haltur ríður hrossi,
hjörð rekur handarvanur,
daufur vegur og dugir.
Blindur er betri
en brenndur sé:
Nýtur manngi nás.

72. Sonur er betri,
þótt sé síð of alinn
eftir genginn guma:
Sjaldan bautarsteinar
standa brautu nær,
nema reisi niður að nið.

73. Tveir eru eins herjar:
Tunga er höfuðs bani.
Er mér í héðin hvern
handar væni.

74. Nótt verður feginn
sá er nesti trúir.
Skammar eru skips rár.
Hverf er haustgríma.
Fjöld um viðrir
á fimm dögum
en meira á mánuði.

75. Veit-a hinn
er vætki veit:
Margur verður af aurum api.
Maður er auðigur,
annar óauðigur,
skyli-t þann vítka vár.

76. Deyr fé,
deyja frændur,
deyr sjálfur ið sama.
En orðstír
deyr aldregi
hveim er sér góðan getur.

77. Deyr fé,
deyja frændur,
deyr sjálfur ið sama.
Eg veit einn
að aldrei deyr:
dómur um dauðan hvern.

78. Fullar grindur
sá eg fyr Fitjungs sonum.
Nú bera þeir vonar völ.
Svo er auður
sem augabragð:
hann er valtastur vina.

79. Ósnotur maður,
ef eignast getur
fé eða fljóðs munuð,
metnaður honum þróast,
en mannvit aldregi:
fram gengur hann drjúgt í dul.

80. Það er þá reynt,
er þú að rúnum spyr
inum reginkunnum,
þeim er gerðu ginnregin
og fáði fimbulþulur;
þá hefir hann best ef hann þegir.

81. Að kveldi skal dag leyfa,
konu er brennd er,
mæki er reyndur er,
mey er gefin er,
ís er yfir kemur,
öl er drukkið er.

82. Í vindi skal við höggva,
veðri á sjó róa,
myrkri við man spjalla:
Mörg eru dags augu.
á skip skal skriðar orka,
en á skjöld til hlífar,
mæki höggs,
en mey til kossa.

83. Við eld skal öl drekka,
en á ísi skríða,
magran mar kaupa,
en mæki saurgan,
heima hest feita,
en hund á búi.

II. Mansögur

84. Meyjar orðum
skyli manngi trúa
né því er kveður kona,
því að á hverfanda hveli
voru þeim hjörtu sköpuð,
brigð í brjóst um lagin.

85. Brestanda boga,
brennanda loga,
gínanda úlfi,
galandi kráku,
rýtanda svíni,
rótlausum viði,
vaxanda vogi,
vellanda katli,

86. Fljúganda fleini,
fallandi báru,
ísi einnættum,
ormi hringlegnum,
brúðar beðmálum
eða brotnu sverði,
bjarnar leiki
eða barni konungs,

87. Sjúkum kálfi,
sjálfráða þræli,
völu vilmæli,
val nýfelldum.

88. Akri ársánum
trúi engi maður
né til snemma syni:
Veður ræður akri.
en vit syni:
hætt er þeirra hvort.

89. Bróðurbana sínum,
þótt á brautu mæti,
húsi hálfbrunnu,
hesti alskjótum:
Þá er jór ónýtur,
ef einn fótur brotnar.
Verði-t maður svo tryggur
að þessu trúi öllu.

90. Svo er friður kvenna,
þeirra er flátt hyggja,
sem aki jó óbryddum
á ísi hálum,
teitum, tvevetrum
og sé tamur illa,
eða í byr óðum
beiti stjórnlausu,
eða skyli haltur henda
hrein í þáfjalli.

91. Bert eg nú mæli,
því að eg bæði veit,
brigður er karla hugur konum:
Þá vér fegurst mælum,
er vér flást hyggjum:
það tælir horska hugi.

92. Fagurt skal mæla
og fé bjóða
sá er vill fljóðs ást fá,
líki leyfa
ins ljósa mans:
Sá fær er fríar.

93. Ástar firna
skyli engi maður
annan aldregi.
Oft fá á horskann,
er á heimskan né fá,
lostfagrir litir.

94. Eyvitar firna
er maður annan skal,
þess er um margan gengur guma.
Heimska úr horskum
gerir hölda sonu
sá inn máttki munur.

95. Hugur einn það veit
er býr hjarta nær,
einn er hann sér um sefa.
Öng er sótt verri
hveim snotrum manni
en sér engu að una.

96. Það eg þá reynda
er eg í reyri sat
og vætta eg míns munar.
Hold og hjarta
var mér in horska mær:
þeygi eg hana að heldur hefi eg.

97. Billings mey
eg fan beðjum á
sólhvíta sofa.
Jarls yndi
þótti mér ekki vera
nema við það lík að lifa.

98. „Auk nær aftni
skaltu, Óðinn, koma,
ef þú vilt þér mæla man.
Allt eru ósköp
nema einir viti
slíkan löst saman.“

99. Aftur eg hvarf
og unna þóttumst
vísum vilja frá.
Hitt eg hugða
að eg hafa mynda
geð hennar allt og gaman.

100. Svo kom eg næst
að in nýta var
vígdrótt öll um vakin,
með brennöndum ljósum
og bornum viði:
svo var mér vílstígur of vitaður.

101. Og nær morgni,
er eg var enn um kominn,
þá var saldrótt sofin.
Grey eitt eg þá fann
innar góðu konu
bundið beðjum á.

102. Mörg er góð mær,
ef görva kannar,
hugbrigð við hali.
Þá eg það reynda,
er ið ráðspaka
teygða eg á flærðir fljóð.
Háðungar hverrar
leitaði mér ið horska man,
og hafða eg þess vætki vífs.

103. Heima glaður gumi
og við gesti reifur,
svinnur skal um sig vera,
minnugur og málugur,
ef hann vill margfróður vera.
Oft skal góðs geta.
Fimbulfambi heitir
sá er fátt kann segja:
það er ósnoturs aðal.

104. Inn aldna jötun eg sótta,
nú em eg aftur um kominn:
fátt gat eg þegjandi þar.
Mörgum orðum
mælta eg í minn frama
í Suttungs sölum.

105. Gunnlöð mér um gaf
gullnum stóli á
drykk ins dýra mjaðar.
Ill iðgjöld
lét eg hana eftir hafa
síns ins heila hugar,
síns ins svára sefa

106. Rata munn
létumk rúms um fá
og um grjót gnaga.
Yfir og undir
stóðumk jötna vegir,
svo hætta eg höfði til.

107. Vel keypts litar
hefi eg vel notið.
Fás er fróðum vant.
Því að Óðrerir
er nú upp kominn
á alda vé jarðar.

108. Efi er mér á
að eg væra enn kominn
jötna görðum úr,
ef eg Gunnlaðar né nyta’g,
innar góðu konu,
þeirrar er lögðumk arm yfir.

109. Ins hindra dags
gengu hrímþursar
Háva ráðs að fregna
Háva höllu í.
Að Bölverki þeir spurðu,
ef hann væri með böndum kominn
eða hefði honum Suttungur of sóið.

110. Baugeið Óðinn
hygg eg að unnið hafi.
Hvað skal hans tryggðum trúa?
Suttung svikinn
hann lét sumbli frá
og grætta Gunnlöðu.

III. Heilræði

111. Mál er að þylja
þular stóli á
Urðarbrunni að.
Sá eg og þagða’g,
sá eg og hugða’g,
hlydda eg á manna mál.
Of rúnar heyrða eg dæma,
né um ráðum þögðu
Háva höllu að,
Háva höllu í,
heyrða eg segja svo:

112. Ráðumk þér, Loddfáfnir,
að þú ráð nemir.
Njóta mundu ef þú nemur,
Þér munu góð ef þú getur:
Nótt þú rís-at
nema á njósn sér
eða þú leitir þér innan út staðar.

113. Ráðumk þér, Loddfáfnir,
að þú ráð nemir.
Njóta mundu ef þú nemur,
þér munu góð ef þú getur:
Fjölkunnigri konu
skal-at-tu í faðmi sofa,
svo að hún lyki þig liðum.

114. Hún svo gerir
að þú gáir eigi
þings né þjóðans máls.
Mat þú vilt-at
né mannskis gaman.
Fer þú sorgafullur að sofa.

115. Ráðumk þér, Loddfáfnir,
að þú ráð nemir.
Njóta mundu ef þú nemur,
þér munu góð ef þú getur:
Annars konu
teygðu þér aldregi
eyrarúnu að.

116. Ráðumk þér, Loddfáfnir,
en þú ráð nemir.
Njóta mundu ef þú nemur,
þér munu góð ef þú getur:
Á fjalli eða firði,
ef þig fara tíðir,
fástu að virði vel.

117. Ráðumk þér, Loddfáfnir,
en þú ráð nemir.
Njóta mundu ef þú nemur,
þér munu góð ef þú getur:
Illan mann
láttu aldregi
óhöpp að þér vita,
því að af illum manni
fær þú aldregi
gjöld ins góða hugar.

118. Ofarla bíta
eg sá einum hal
orð illrar konu.
Fláráð tunga
varð honum að fjörlagi
og þeygi um sanna sök.

119. Ráðumk þér, Loddfáfnir,
en þú ráð nemir.
Njóta mundu ef þú nemur
þer munu góð ef þú getur:
Veistu ef þú vin átt
þann er þú vel trúir,
farðu að finna oft.
Því að hrísi vex
og hávu grasi
vegur er vætki treður.

120. Ráðumk þér, Loddfáfnir,
en þú ráð nemir.
Njóta mundu ef þú nemur,
þér munu góð ef þú getur:
Góðan mann
teygðu þér að gamanrúnum
og nem líknargaldur meðan þú lifir.

121. Ráðumk þér, Loddfáfnir,
en þú ráð nemir.
Njóta mundu ef þú nemur,
þér munu góð ef þú getur:
Vin þínum
ver þú aldregi
fyrri að flaumslitum.
Sorg etur hjarta,
ef þú segja né náir
einhverjum allan hug.

122. Ráðumk þér, Loddfáfnir,
en þú ráð nemi.
Njóta mundu ef þú nemur,
þér munu góð ef þú getur:
Orðum skipta
þú skalt aldregi
við ósvinna apa,

123. því að af illum manni
mundu aldregi
góðs laun um geta.
En góður maður
mun þig gjörva mega
líknfastan að lofi.

124. Sifjum er þá blandað,
hver er segja ræður
einum allan hug.
Allt er betra
en sé brigðum að vera.
Er-a sá vinur öðrum
er vilt eitt segir.

125. Ráðumk, Loddfáfnir,
en þú ráð nemir.
Njóta mundu ef þú nemur,
þér munu góð ef þú getur:
Þremur orðum senna
skal-at-tu við þér verra mann:
Oft inn betri bilar,
þá er inn verri vegur.

126. Ráðumk þér, Loddfáfnir,
en þú ráð nemir.
Njóta mundu ef þú nemur,
þér munu góð ef þú getur:
Skósmiður þú verir
né skeftismiður,
nema þú sjálfum þér sér.
Skór er skapaður illa
eða skaft sé rangt,
þá er þér böls beðið.

127. Ráðumk þér, Loddfáfnir,
en þú ráð nemir.
Njóta mundu ef þú nemur,
þér munu góð ef þú getur:
Hvar er þú böl kannt,
kveð þú það bölvi að
og gef-at þínum fjándum frið.

128. Ráðumk þér, Loddfáfnir,
en þú ráð nemir.
Njóta mundu ef þú nemur,
þér munu góð ef þú getur:
Illu feginn
ver þú aldregi,
en lát þér að góðu getið.

129. Ráðumk þér, Loddfáfnir,
en þú ráð nemir.
Njóta mundu ef þú nemur,
þér munu góð ef þú getur:
Upp líta
skal-at-tu í orrustu!
– gjalti glíkir
verða gumna synir –
síður þitt um heilli halir.

130. Ráðumk þér, Loddfáfnir,
en þú ráð nemir.
Njóta mundu ef þú nemur,
þér munu góð ef þú getur:
Ef þú vilt þér góða konu
kveðja að gamanrúnum
og fá fögnuð af,
fögru skaltu heita
og láta fast vera.
Leiðist manngi gott, ef getur.

131. Ráðumk þér, Loddfáfnir,
en þú ráð nemir.
Njóta mundu ef þú nemur,
þér munu góð ef þú getur:
Varan bið eg þig vera
og eigi of varan.
Ver þú við öl varastur
og við annars konu
og við það ið þriðja
að þjófar né leiki.

132. Ráðumk þér, Loddfáfnir,
en þú ráð nemir.
Njóta mundu ef þú nemur,
þér munu góð ef þú getur:
Að háði né hlátri
hafðu aldregi
gest né ganganda.

133. Oft vitu ógerla
þeir er sitja inni fyrir
hvers þeir eru kyns er koma.
Er-at maður svo góður
að galli né fylgi,
né svo illur að einugi dugi.

134. Ráðumk þér, Loddfáfnir,
en þú ráð nemir.
Njóta mundu ef þú nemur,
þér munu góð ef þú getur:
Að hárum þul
hlæ þú aldregi.
Oft er gott það er gamlir kveða.
Oft úr skörpum belg
skilin orð koma
þeim er hangir með hám
og skollir með skrám
og váfir með vílmögum.

135. Ráðumk þér, Loddfáfnir,
en þú ráð nemir.
Njóta mundu ef þú nemur,
þér munu góð ef þú getur:
Gest þú né geyja
né á grind hrekir.
Get þú voluðum vel.

136. Rammt er það tré,
er ríða skal
öllum að upploki.
Baug þú gef,
eða það biðja mun
þér læs hvers á liðu.

137. Ráðumk þér, Loddfáfnir,
en þú ráð nemir.
Njóta mundu ef þú nemur,
þér munu góð ef þú getur:
Hvar er þú öl drekkir,
kjós þú þér jarðar megin,
því að jörð tekur við öldri,
en eldur við sóttum,
eik við abbindi,
ax við fjölkynngi,
höll við hýrógi,
– heiftum skal mána kveðja, –
beiti við bitsóttum,
en við bölvi rúnar.
Fold skal við flóði taka.

IV. Pilsir og rúnir

138. Veit eg að eg hékk
vindgameiði á
nætur allar níu,
geiri undaður
og gefinn Óðni,
sjálfur sjálfum mér,
á þeim meiði
er manngi veit
hvers af rótum renn.

139. Við hleifi mig sældu
né við horni-gi.
Nýsta eg niður,
nam eg upp rúnar,
æpandi nam,
féll eg aftur þaðan.

140. Fimbulljóð níu
nam ef af inum frægja syni
Bölþorns, Bestlu föður.
Og eg drykk of gat
ins dýra mjaðar,
ausin Óðreri.

141. Þá nam eg frævast
og fróður vera
og vaxa og vel hafast,
orð mér af orði
orðs leitaði,
verk mér af verki
verks leitaði.

142. Rúnar munt þú finna
og ráðna stafi,
mjög stóra stafi,
mjög stinna stafi,
er fáði fimbulþulur
og gerðu ginnregin
og reist Hroftur rögna.

143. Óðinn með ásum,
en fyr álfum Dáinn,
Dvalinn dvergum fyrir,
Ásviður jötnum fyrir.
Eg reist sjálfur sumar.

144. Veistu hve rísta skal?
Veistu hve ráða skal?
Veistu hve fáa skal?
Veistu hve freista skal?
Veistu hve biðja skal?
Veistu hve blóta skal?
Veistu hve senda skal?
Veistu hve sóa skal?

145. Betra er óbeðið
en sé ofblótið.
Ey sér til gildis gjöf.
Betra er ósent
en sé ofsóið.
Svo Þundur um reist
fyr þjóða rök,
þar hann upp um reis,
er hann aftur of kom.

V. Galdur

146. Ljóð eg þau kann
er kann-at þjóðans kona
og mannskis mögur.
Hjálp heitir eitt,
en það þér hjálpa mun
við sökum og sorgum
og sútum görvöllum.

147. Það kann eg annað
er þurfu ýta synir,
þeir er vilja læknar lifa.

148. Það kann eg hið þriðja:
ef mér verður þörf mikil
hafts við mína heiftmögu,
eggjar eg deyfi minna andskota,
bíta-t þeim vopn né velir.

149. Það kann eg ið fjórða:
ef mér fyrðar bera
bönd að bóglimum,
svo eg gel
að eg ganga má,
sprettur mér af fótum fjötur,
en af höndum haft.

150. Það kann eg ið fimmta:
Ef eg sé af fári skotinn
flein í fóki vaða,
fýgur-a hann svo stinnt
að eg stöðvig-a-g,
ef eg hann sjónum of sé’g.

151. Það kann eg ið sétta:
Ef mig særir þegn
á rótum rás viðar,
og þann hal
er mig heifta kveður,
þann eta mein heldur en mig.

152. Það kann eg ið sjöunda:
Ef eg sé hávan loga
sal um sessmögum,
brennur-at svo breitt,
að eg honum bjargig-a-g.
þann kann eg galdur að gala.

153. Það kann eg ið átta,
er öllum er
nytsamlegt að nema:
Hvar er hatur vex
með hildings sonum
það má eg bæta brátt.

154. Það kann eg ið níunda:
Ef mig nauður um stendur
að bjarga fari mínu á floti,
vind eg kyrri
vogi á
og svæfi’g allan sæ.

155. Það kann eg ið tíunda:
Ef eg sé túnriður
leika lofti á,
eg svo vinn’g
að þeir villir fara
sinna heimhama,
sinna heimhuga.

156. Það kann eg ið ellefta:
Ef eg skal til orrustu
leiða langvini,
und randir eg gel,
en þeir með ríki fara
heilir hildar til,
heilir hildi frá,
koma þeir heilir hvaðan.

157. Það kann ef ið tólfta:
Ef eg sé að tré uppi
váfa virgilná,
svo eg ríst
og í rúnum fá’g
að sá gengur gumi
og mælir við mig.

158. Það kann eg ið þrettánda:
ef eg skal þegn ungan
verpa vatni á,
mun-at hann falla,
þótt hann í fólk komi:
hnígur-a sá halur fyr hjörum.

159. Það kann eg ið fjórtánda:
ef eg skal fyrða liði
telja tíva fyrir,
ása og álfa
eg kann allra skil.
Fár kann ósnotur svo.

160. Það kann eg ið fimmtánda
er gól Þjóðrerir
dvergur fyr Dellings dyrum.
Afl gól hann ásum,
en álfum frama,
hyggju Hroftatý.

161. Það kann eg ið sextánda:
Ef eg vil ins svinna mans
hafa geð allt og gaman,
hugi eg hverfi
hvítarmri konu
og sný eg hennar öllum sefa.

162. Það kann eg ið sautjánda
að mig mun seint firrast
ið manunga man.
Ljóða þessa
munðu, Loddfáfnir,
lengi vanur vera.
Þó sé þér góð ef þú getur,
nýt ef þú nemur,
þörf ef þú þiggur.

163. Það kann eg ið átjánda,
er eg æva kenni’g
mey né manns konu,
– allt er betra
er einn um kann;
það fylgir ljóða lokum, –
nema þeirri einni
er mig armi ver
eða mín systir sé.

VI. Ljóðabók

164. Nú eru Háva mál kveðin
Háva höllu í,
allþörf ýta sonum,
óþörf jötna sonum.
Heill sá er kvað!
Heill sá er kann!
Njóti sá er nam!
Heilir þeir er hlýddu!

des 20

Love0

Völuspá

Eftir Ásatrúarfélagið Kvæði

Völuspá er heiti á kvæði undir fornyrðislagi sem varðveitt er í tveimur gerðum: 63 erinda kvæði í Konungsbók eddukvæða frá um 1270 og 59 erinda kvæði í Hauksbók, ritað um miðja 14.öld. Frekari upplýsingar um handritin, varðveislu þeirra og sögu er að finna á heimasíðu Árnastofnunar.

Haukbók

1. Hljóðs bið eg allar
helgar kindir,
meiri og minni
mögu Heimdallar.
Viltu að eg, Valföður,
vel fyr telja
forn spjöll fira,
þau er fremst um man.

2. Eg man jötna
ár um borna,
þá er forðum mig
fædda höfðu.
Níu man eg heima,
níu íviði,
mjötvið mæran
fyr mold neðan.

3. Ár var alda,
það er ekki var,
var-a sandur né sær
né svalar unnir;
jörð fannst æva
né upphiminn,
gap var ginnunga
en gras hvergi,

4. Áður Burs synir
bjöðum um ypptu,
þeir er Miðgarð
mæran skópu;
sól skein sunnan
á salar steina,
þá var grund gróin
grænum lauki.

5. Sól varp sunnan,
sinni mána,
hendi inni hægri
um himinjöður;
sól það né vissi
hvar hún sali átti,
stjörnur það né vissu
hvar þær staði áttu,
máni það né vissi
hvað hann megins átti.

6. Þá gengu regin öll
á rökstóla,
ginnheilög goð,
og um það gættust;
nótt og niðjum
nöfn um gáfu,
morgun hétu
og miðjan dag,
undorn og aftan,
árum að telja.

7. Hittust æsir
á Iðavelli,
þeir er hörg og hof
hátimbruðu;
afla lögðu,
auð smíðuðu,
tangir skópu
og tól gerðu.

8. Tefldu í túni,
teitir vóru,
var þeim vettergis
vant úr gulli,
uns þrjár kómu
þursa meyjar
ámáttkar mjög
úr Jötunheimum.

9. Þá gengu regin öll
á rökstóla,
ginnheilög goð,
og um það gættust,
hver skyldi dverga
dróttir skepja
úr Brimis blóði
og úr Bláins leggjum.

10. Þar var Mótsognir
mæstur um orðinn
dverga allra,
en Durinn annar;
þeir mannlíkun
mörg um gerðu
dvergar úr jörðu,
sem Durinn sagði.

11. Nýi og Niði,
Norðri og Suðri,
Austri og Vestri,
Alþjófur, Dvalinn,
Bívör, Bávör,
Bömbur, Nóri,
Án og Ánar,
Ái, Mjöðvitnir.

12. Veigur og Gandálfur,
Vindálfur, Þráinn,
Þekkur og Þorinn,
Þrár, Vitur og Litur,
Nár og Nýráður,
nú hefi eg dverga,
– Reginn og Ráðsviður, –
rétt um talda.

13. Fíli, Kíli,
Fundinn, Náli,
Hefti, Víli,
Hannar, Svíur,
Frár, Hornbori,
Frægur og Lóni,
Aurvangur, Jari,
Eikinskjaldi.

14. Mál er dverga
í Dvalins liði
ljóna kindum
til Lofars telja,
þeir er sóttu
frá salar steini
Aurvanga sjöt
til Jöruvalla.

15. Þar var Draupnir
og Dólgþrasir,
Hár, Haugspori,
Hlévangur, Glói,
Skirvir, Virvir,
Skáfiður, Ái.

16. Álfur og Yngvi,
Eikinskjaldi,
Fjalar og Frosti,
Finnur og Ginnar;
það mun upp
meðan öld lifir,
langniðja tal
Lofars hafað.

17. Uns þrír kómu
úr því liði
öflgir og ástkir
æsir að húsi,
fundu á landi
lítt megandi
Ask og Emblu
örlöglausa.

18. Önd þau né áttu,
óð þau né höfðu,
lá né læti
né litu góða;
önd gaf Óðinn,
óð gaf Hænir,
lá gaf Lóður
og litu góða.

19. Ask veit eg standa,
heitir Yggdrasill,
hár baðmur, ausinn
hvíta auri;
þaðan koma döggvar
þær er í dala falla,
stendur æ yfir grænn
Urðarbrunni.

20. Þaðan koma meyjar
margs vitandi
þrjár úr þeim sæ,
er und þolli stendur;
Urð hétu eina,
aðra Verðandi,
skáru á skíði,
Skuld ina þriðju.
Þær lög lögðu,
þær líf kuru
alda börnum,
örlög seggja.

21. Það man hún fólkvíg
fyrst í heimi,
er Gullveigu
geirum studdu
og í höll Hárs
hana brenndu,
þrisvar brenndu,
þrisvar borna,
oft, ósjaldan;
þó hún enn lifir.

22. Heiði hana hétu
hvar er til húsa kom,
völu velspáa,
vitti hún ganda;
seið hún hvar er hún kunni,
seið hún hugleikin,
æ var hún angan
illrar brúðar.

23. Þá gengu regin öll
á rökstóla,
ginnheilög goð,
og um það gættust
hvort skyldu æsir
afráð gjalda
eða skyldu goðin öll
gildi eiga.

24. Fleygði Óðinn
og í fólk um skaut,
það var enn fólkvíg
fyrst í heimi;
brotinn var borðveggur
borgar ása,
knáttu vanir vígspá
völlu sporna.

25. Þá gengu regin öll
á rökstóla,
ginnheilög goð,
og um það gættust
hverjir hefði loft allt
lævi blandið
eða ætt jötuns
Óðs mey gefna.

26. Þór einn þar vó
þrunginn móði,
hann sjaldan situr
er hann slíkt um fregn.
Á gengust eiðar,
orð og særi,
mál öll meginleg
er á meðal fóru.

27. Veit hún Heimdallar
hljóð um fólgið
undir heiðvönum
helgum baðmi;
á sér hún ausast
aurgum fossi
af veði Valföðurs.
Vituð ér enn eða hvað?

28. Ein sat hún úti
þá er inn aldni kom
yggjungur ása
og í augu leit:
Hvers fregnið mig?
Hví freistið mín?
Allt veit eg, Óðinn,
hvar þú auga falt,
í inum mæra
Mímisbrunni.
Drekkur mjöð Mímir
morgun hverjan
af veði Valföðurs.
Vituð ér enn eða hvað?

29. Valdi henni Herföður
hringa og men,
fékk spjöll spakleg
og spá ganda,
sá hún vítt og um vítt
um veröld hverja.

30. Sá hún valkyrjur
vítt um komnar,
görvar að ríða
til Goðþjóðar;
Skuld hélt skildi,
en Skögul önnur,
Gunnur, Hildur, Göndul
og Geirskögul.
Nú eru taldar
nönnur Herjans,
görvar að ríða
grund valkyrjur.

31. Eg sá Baldri,
blóðgum tívur,
Óðins barni,
örlög fólgin;
stóð um vaxinn
völlum hærri
mjór og mjög fagur
mistilteinn.

32. Varð af þeim meiði,
er mær sýndist,
harmflaug hættleg,
Höður nam skjóta.
Baldurs bróðir var
um borinn snemma,
sá nam Óðins sonur
einnættur vega.

33. Þó hann æva hendur
né höfuð kembdi,
áður á bál um bar
Baldurs andskota;
en Frigg um grét
í Fensölum
vá Valhallar.
Vituð ér enn eða hvað?

34. Þá kná Váli
vígbönd snúa,
heldur voru harðger
höft úr þörmum.

35. Haft sá hún liggja
undir Hveralundi,
lægjarns líki
Loka áþekkjan.
Þar situr Sigyn
þeygi um sínum
ver vel glýjuð.
Vituð ér enn eða hvað?

36. Á fellur austan
um eiturdala
söxum og sverðum,
Slíður heitir sú.

37. Stóð fyr norðan
á Niðavöllum
salur úr gulli
Sindra ættar;
en annar stóð
á Ókólni
bjórsalur jötuns,
en sá Brimir heitir.

38. Sal sá hún standa
sólu fjarri
Náströndu á,
norður horfa dyr.
Féllu eiturdropar
inn um ljóra,
sá er undinn salur
orma hryggjum.

39. Sá hún þar vaða
þunga strauma
menn meinsvara
og morðvarga
og þann er annars glepur
eyrarúnu.
Þar saug Niðhöggur
nái framgengna,
sleit vargur vera.
Vituð ér enn eða hvað?

40. Austur sat in aldna
í Járnviði
og fæddi þar
Fenris kindir.
Verður af þeim öllum
einna nokkur
tungls tjúgari
í trölls hami.

41. Fyllist fjörvi
feigra manna,
rýður ragna sjöt
rauðum dreyra.
Svört verða sólskin
um sumur eftir,
veður öll válynd.
Vituð ér enn eða hvað?

42. Sat þar á haugi
og sló hörpu
gýgjar hirðir,
glaður Eggþér;
gól um honum
í galgviði
fagurrauður hani,
sá er Fjalar heitir.

43. Gól um ásum
Gullinkambi,
sá vekur hölda
að Herjaföðurs;
en annar gelur
fyr jörð neðan
sótrauður hani
að sölum Heljar.

44. Geyr Garmur mjög
fyr Gnipahelli,
festur mun slitna
en freki renna.
Fjöld veit hún fræða,
fram sé eg lengra
um ragnarök
römm sigtíva.

45. Bræður munu berjast
og að bönum verðast,
munu systrungar
sifjum spilla;
hart er í heimi,
hórdómur mikill,
skeggöld, skálmöld,
skildir eru klofnir,
vindöld, vargöld,
áður veröld steypist,
mun engi maður
öðrum þyrma.

46. Leika Míms synir,
en mjötuður kyndist
að inu galla
Gjallarhorni.
Hátt blæs Heimdallur,
horn er á lofti,
mælir Óðinn
við Míms höfuð.

47. Skelfur Yggdrasils
askur standandi,
ymur ið aldna tré,
en jötunn losnar.
Hræðast allir
á helvegum
áður Surtar þann
sefi um gleypir.

48. Hvað er með ásum?
Hvað er með álfum?
Gnýr allur Jötunheimur,
æsir eru á þingi,
stynja dvergar
fyr steindurum,
veggbergs vísir.
Vituð ér enn eða hvað?

49. Geyr nú Garmur mjög
fyr Gnipahelli,
festur mun slitna
en freki renna,
fjöld veit hún fræða,
fram sé eg lengra
um ragnarök
römm sigtíva.

50. Hrymur ekur austan,
hefist lind fyrir,
snýst Jörmungandur
í jötunmóði.
Ormur knýr unnir,
en ari hlakkar,
slítur nái Niðfölur,
Naglfar losnar.

51. Kjóll fer austan,
koma munu Múspells
um lög lýðir,
en Loki stýrir.
Fara fíflmegir
með freka allir,
þeim er bróðir
Býleists í för.

52. Surtur fer sunnan
með sviga lævi,
skín af sverði
sól valtíva.
Grjótbjörg gnata,
en gífur rata,
troða halir helveg
en himinn klofnar.

53. Þá kemur Hlínar
harmur annar fram,
er Óðinn fer
við úlf vega,
en bani Belja
bjartur að Surti;
þá mun Friggjar
falla angan.

54. Geyr nú Garmur mjög
fyr Gnipahelli,
festur mun slitna,
en freki renna.

55. Þá kemur inn mikli
mögur Sigföður,
Víðar, vega
að valdýri.
Lætur hann megi Hveðrungs
mundum standa
hjör til hjarta,
þá er hefnt föður.

56. Gín loft yfir
lindi jarðar.
Gapa ýgs kjaftar
orms í hæðum.
Mun Óðins son
eitri mæta
vargs að dauða
Víðars niðja.

57. Þá kemur inn mæri
mögur Hlóðynjar,
gengur Óðins sonur
við orm vega,
drepur hann af móði
Miðgarðs véur,
munu halir allir
heimstöð ryðja;
gengur fet níu
Fjörgynjar bur
neppur frá naðri
níðs ókvíðinn.

58. Sól tér sortna,
sígur fold í mar,
hverfa af himni
heiðar stjörnur.
Geisar eimi
við aldurnara,
leikur hár hiti
við himin sjálfan.

59. Geyr nú Garmur mjög
fyr Gnipahelli,
festur mun slitna
en freki renna.

60. Sér hún upp koma
öðru sinni
jörð úr ægi
iðjagræna.
Falla fossar,
flýgur örn yfir,
sá er á fjalli
fiska veiðir.

61. Finnast æsir
á Iðavelli
og um moldþinur
máttkan dæma
og minnast þar
á megindóma
og á Fimbultýs
fornar rúnar.

62. Þar munu eftir
undursamlegar
gullnar töflur
í grasi finnast,
þær er í árdaga
áttar höfðu.

63. Munu ósánir
akrar vaxa,
böls mun alls batna,
Baldur mun koma.
Búa þeir Höður og Baldur
Hrofts sigtóftir
vel valtívar.
Vituð ér enn eða hvað?

64. Þá kná Hænir
hlautvið kjósa
og burir byggja
bræðra tveggja
vindheim víðan.
Vituð ér enn eða hvað?

65. Sal sér hún standa
sólu fegra,
gulli þaktan
á Gimlé.
Þar skulu dyggvar
dróttir byggja
og um aldurdaga
yndis njóta.

66. (Þá kemur inn ríki
að regindómi
öflugur ofan,
sá er öllu ræður.)

67. Þar kemur inn dimmi
dreki fljúgandi,
naður fránn, neðan
frá Niðafjöllum;
ber sér í fjöðrum,
flýgur völl yfir,
Niðhöggur nái.
Nú mun hún sökkvast.

Völuspá (Konungsbók)

1. Hljóðs bið ek
allar kindir,
meiri ok minni
mögu Heimdalar;
vildu að ek, Valföðr,
vel fram telja
forn spjöll fira,
þau er fremst um man.

2. Ek man jötna
ár um borna,
þá er forðum mik
fædda höfðu;
níu man ek heima,
níu íviðjur,
mjötvið mæran
fyr mold neðan.

3. Ár var alda
þar er Ymir byggði,
vara sandr né sær
né svalar unnir,
jörð fannz æva
né upphiminn,
gap var ginnunga
en gras hvergi.

4. Áðr Burs synir
bjöðum um yppðu,
þeir er Miðgarð
mæran skópu;
sól skein sunnan
á salar steina,
þá var grund gróin
grænum lauki.

5. Sól varp sunnan,
sinni mána,
hendi inni hægri
um himinjódýr;
sól það né vissi
hvar hon sali átti,
stjörnur það né vissu
hvar þær staði áttu,
máni það né vissi
hvað hann megins átti.

6. Þá gengu regin öll
á rökstóla,
ginnheilög goð,
ok um það gættuz:
Nótt ok niðjum
nöfn um gáfu,
morgin hétu
ok miðjan dag,
undorn ok aftan,
árum að telja.

7. Hittuz æsir
á Iðavelli,
þeir er hörg ok hof
hátimbruðu;
afla lögðu,
auð smíðuðu,
tangir skópu
ok tól gjörðu.

8. Teflðu í túni,
teitir vóru,
var þeim vettergis
vant ór gulli
unz þrjár kvómu
þursa meyjar
ámáttkar mjök
ór jötunheimum.

9. Þá gengu regin öll
á rökstóla,
ginnheilög goð,
ok um það gættuz
hverr skyldi dverga
dróttin skepja
ór Brimis blóði
ok ór blám leggjum.

10. Þar var Mótsognir
mæztr um orðinn
dverga allra
en Durinn annarr;
þeir mannlíkun
mörg um gjörðu,
dvergar, ór jörðu
sem Durinn sagði.

11. Nýi ok Niði,
Norðri ok Suðri,
Austri ok Vestri,
Alþjófr, Dvalinn,
Bífurr, Báfurr,
Bömburr, Nóri,
Án ok Ánarr,
Ái, Mjöðvitnir.

12. Veigr ok Gandálfr,
Vindálfr, Þráinn,
Þekkr ok Þorinn,
Þrór, Vitr ok Litr,
Nár ok Nýráðr,
nú hefi ek dverga,
Reginn ok Ráðsviðr,
rétt um talða.

13. Fíli, Kíli,
Fundinn, Náli,
Hefti, Víli,
Hanarr, Svíurr,
Frár, Hornbori,
Frægr ok Lóni,
Aurvangr, Jari,
Eikinskjaldi.

14. Mál er dverga
í Dvalins liði
ljóna kindum
til Lofars telja,
þeir er sóttu
frá salar steini
aurvanga sjöt
til Jöruvalla.

15. Þar var Draupnir
ok Dólgþrasir,
Hár, Haugspori,
Hlévangr, Glói,
Skirfir, Virfir,
Skáfiðr, Ái,
Álfr ok Yngvi,
Eikinskjaldi,
Fjalarr ok Frosti,
Finnr ok Ginnarr;
það mun uppi,
meðan öld lifir,
langniðja tal
Lofars hafað.

16. Unz þrír kvómu
ór því liði
öflgir ok ástgir
æsir að húsi,
fundu á landi
lítt megandi
Ask ok Emblu
örlöglausa;
önd þau né áttu,
óð þau né höfðu,
lá né læti
né litu góða.

17. Önd gaf Óðinn,
óð gaf Hænir,
lá gaf Lóðurr
ok litu góða.

18. Ask veit ek standa,
heitir Yggdrasill,
hár baðmr, ausinn
hvítaauri;
þaðan koma döggvar
þærs í dala falla;
stendr æ yfir grænn
Urðar brunni.

19. Þaðan koma meyjar
margs vitandi
þrjár ór þeim sæ
er und þolli stendr,
Urð hétu eina,
aðra Verðandi,
skáru á skíði,
Skuld ina þriðju.

20. Þær lög lögðu,
þær líf kuru
alda börnum,
örlög seggja.

21. Það man hon fólkvíg
fyrst í heimi
er Gullveig
geirum studdu
ok í höll Hárs
hana brenndu.

22. Þrysvar brenndu
þrysvar borna,
oft, ósjaldan;
þó hon enn lifir.

23. Heiði hana hétu
hvars til húsa kom,
völu velspá,
vitti hon ganda;
seið hon kunni,
seið hon leikinn,
æ var hon angan
illrar brúðar.

24. Þá gengu regin öll
á rökstóla,
ginnheilög goð,
ok um það gættuz
hvárt skyldu æsir
afráð gjalda
eða skyldu goðin öll
gildi eiga.

25. Fleygði Óðinn
ok í fólk um skaut,
það var enn fólkvíg
fyrst í heimi;
brotinn var borðvegr
borgar ása,
knáttu vanir vígspá
völlu sporna.

26. Þá gengu regin öll
á rökstóla,
ginnheilög goð,
ok um það gættuz:
hverir hefði loft allt
lævi blandið
eða ætt jötuns
Óðs mey gefna.

27. Þórr einn þar var,
þrunginn móði,
hann sjaldan sitr
er hann slíkt um fregn;
á genguz eiðar,
orð ok særi,
mál öll meginlig
er ámeðal fóru.

28. Veit hon Heimdalar
hljóð um fólgið
undir heiðvönum
helgum baðmi;
á sér hon ausaz
aurgum forsi
af veði Valföðrs;
vituð ér enn, eða hvað?

29. Ein sat hon úti
þá er inn aldni kom,
yggjungr ása,
ok í augu leit:
Hvers fregnið mik?
Hví freistið mín?
Allt veit ek, Óðinn,
hvar þú auga falt:
Í inum mæra
Mímis brunni!
Drekkr mjöð Mímir
morgin hverjan
af veði Valföðrs;
vituð ér enn, eða hvað?

30. Valði henni Herföðr
hringa ok men,
féspjöll spaklig
ok spáganda,
sá hon vítt ok um vítt,
of veröld hverja.

31. Sá hon valkyrjur,
vítt um komnar,
görvar að ríða
til goðþjóðar;
Skuld helt skildi
en Skögul önnur,
Gunnr, Hildr, Göndul
ok Geirskögul.
Nú eru talðar
nönnur Herjans,
görvar að ríða
grund, valkyrjur.

32. Ek sá Baldri,
blóðgum tívur,
Óðins barni,
örlög fólgin;
stóð um vaxinn
völlum hæri
mjór ok mjök fagr
mistilteinn.

33. Varð af þeim meiði,
er mær sýndiz,
harmflaug hættlig,
Höðr nam skjóta.
Baldrs bróðir var
of borinn snemma,
sá nam, Óðins sonr,
einnættr vega.

34. Þó hann æva hendr
né höfuð kembði
áðr á bál um bar
Baldrs andskota
en Frigg um grét
í Fensölum
vá Valhallar;
vituð ér enn, eða hvað?

35. Haft sá hon liggja
undir hvera lundi,
lægjarns líki
Loka áþekkjan;
þar sitr Sigyn,
þeygi um sínum
ver velglýjuð;
vituð þér enn, eða hvað?

36. Á fellr austan
um eitrdala
söxum ok sverðum:
Slíðr heitir sú.
Stóð fyr norðan,
á Niðavöllum,
salr ór gulli
Sindra ættar
en annarr stóð
á Ókólni,
bjórsalr jötuns,
en sá Brimir heitir.

37. Sal sá hon standa
sólu fjarri,
Náströndu á,
norðr horfa dyrr;
fellu eitrdropar
inn um ljóra,
sá er undinn salr
orma hryggjum.

38. Sá hon þar vaða
þunga strauma
menn meinsvara
ok morðvarga
ok þannz annars glepr
eyrarúnu;
þar saug Níðhöggr
nái framgengna,
sleit vargr vera;
vituð ér enn, eða hvað?

39. Austr sat in aldna
í Járnviði
ok fæddi þar
Fenris kindir;
verðr af þeim öllum
einna nokkurr
tungls tjúgari
í trollz hami.

40. Fylliz fjörvi
feigra manna,
rýðr ragna sjöt
rauðum dreyra;
svart var þá sólskin
of sumur eftir,
veðr öll válynd;
vituð ér enn, eða hvað?

41. Sat þar á haugi
ok sló hörpu
gýgjar hirðir,
glaðr Eggþér;
gól um hánum
í gaglviði
fagrrauðr hani
sá er Fjalarr heitir.

42. Gól um ásum
Gullinkambi,
sá vekr hölða
að Herjaföðrs
en annarr gelr
fyr jörð neðan,
sótrauðr hani,
að sölum Heljar.

43. Geyr Garmr mjök
fyr Gnipahelli,
festr mun slitna
en Freki renna;
fjölð veit hon fræða,
fram sé ek lengra
um ragna rök
römm sigtíva.

44. Bræðr munu berjaz
ok að bönum verða,
munu systrungar
sifjum spilla;
hart er í heimi,
hórdómr mikill,
skeggöld, skálmöld,
skildir ru klofnir,
vindöld, vargöld,
áðr veröld steypiz;
mun engi maðr
öðrum þyrma.

45. Leika Míms synir
en mjötuðr kyndiz
að inu galla
Gjallarhorni;
hátt blæss Heimdallr,
horn er á lofti,
mælir Óðinn
við Míms höfuð;
ymr ið aldna tré
en jötunn losnar,
skelfr Yggdrasils
askr standandi.

46. Geyr nú Garmr mjök
fyr Gnipahelli,
festr mun slitna
en Freki renna;
fjölð veit hon fræða,
fram sé ek lengra
um ragna rök
römm sigtíva.

47. Hrymr ekr austan,
hefiz lind fyr;
snýz jörmungandr
í jötunmóði;
ormr knýr unnir
en ari hlakkar,
slítr nái neffölr;
Naglfar losnar.

48. Kjóll ferr austan,
koma munu Múspellz
um lög lýðir
en Loki stýrir;
fara fífls megir
með freka allir,
þeim er bróðir
Býleifts í för.

49. Hvað er með ásum?
Hvað er með álfum?
Gnýr allr jötunheimr,
æsir ru á þingi,
stynja dvergar
fyr steindurum,
veggbergs vísir;
vituð ér enn, eða hvað?

50. Surtr ferr sunnan
með sviga lævi,
skínn af sverði
sól valtíva;
grjótbjörg gnata
en gífr rata,
troða halir helveg
en himinn klofnar.

51. Þá kjömr Hlínar
harmr annarr fram
er Óðinn ferr
við úlf vega
en bani Belja
bjartr að Surti,
þá mun Friggjar
falla angantýr.

52. Þá kjömr inn mikli
mögr Sigföður,
Víðarr, vega
að valdýri;
lætr hann megi Hveðrungs
mund um standa
hjör til hjarta;
þá er hefnt föður.

53. Þá kjömr inn mæri
mögr Hlöðynjar,
gengr Óðins sonr
við úlf vega,
drepr hann af móði
Miðgarðs véur,
munu halir allir
heimstöð ryðja,
gengr fet níu
Fjörgynjar burr
neppr frá naðri
níðs ókvíðnum.

54. Sól tér sortna,
sígr fold í mar,
hverfa af himni
heiðar stjörnur;
geisar eimi
við aldrnara,
leikr hár hiti
við himin sjálfan.

55. Geyr nú Garmr mjök
fyr Gnipahelli,
festr mun slitna
en Freki renna;
fjölð veit hon fræða,
fram sé ek lengra
um ragna rök
römm sigtíva.

56. Sér hon upp koma
öðru sinni
jörð ór ægi
iðjagræna;
falla forsar,
flýgr örn yfir,
sá er á fjalli
fiska veiðir.

57. Finnaz æsir
á Iðavelli
ok um moldþinur
máttkan dæma
ok minnaz þar
á megindóma
ok á Fimbultýs
fornar rúnar.

58. Þar munu eftir
undrsamligar
gullnar töflur
í grasi finnaz,
þærs í árdaga
áttar höfðu.

59. Munu ósánir
akrar vaxa,
böls mun allz batna,
Baldr mun koma;
búa þeir Höðr ok Baldr
Hrofts sigtóftir
vel, valtívar,
vituð ér enn, eða hvað?

60. Þá kná Hænir
hlautvið kjósa
ok byrir byggja
bræðra tveggja
vindheim víðan,
vituð ér enn, eða hvað?

61. Sal sér hon standa
sólu fegra,
gulli þakðan
á Gimlé:
Þar skulu dyggvar
dróttir byggja
ok um aldrdaga
ynðis njóta.

62. Þar kjömr inn dimmi
dreki fljúgandi,
naðr fránn, neðan
frá Niðafjöllum;
berr sér í fjöðrum,
flýgr völl yfir,
Níðhöggr nái,
nú mun hon sökkvaz.

des 20

Love0

Völuspá in skamma

Eftir Ásatrúarfélagið Kvæði

Váru ellifu
æsir talðir,
Baldr er hné,
við banaþúfu;
þess lézk Váli
verðr at hefna,
síns of bróður
sló hann handbana.

Var Baldrs faðir
Burs arfþegi,
Freyr átti Gerði,
hon var Gymis dóttir,
jötna ættar,
ok Aurboðu;
þó var Þjazi,
þeira frændi,
skrautgjarn jötunn,
hans var Skaði dóttir.

Margt segjum þér
ok munum fleira;
vörumk, at viti svá.
Viltu enn lengra?

Haki var Hveðnu
hóti beztr sona,
en Hveðnu var
Hjörvarðr faðir;
Heiðr ok Hrossþjófr
Hrímnis kindar.

Eru völur allar
frá Viðolfi,
vitkar allir
frá Vilmeiði,
seiðberendr
frá Svarthöfða,
jötnar allir
frá Ymi komnir.

Margt segjum þér
ok munum fleira;
vörumk, at viti svá.
Viltu enn lengra?

Varð einn borin
í árdaga
rammaukinn mjök
rögna kindar;
níu báru þann
naddgöfgan mann
jötna meyjar
við jarðar þröm.

Hann Gjalp of bar,
hann Greip of bar,
bar hann Eistla
ok Eyrgjafa,
hann bar Ulfrún
ok Angeyja,
Imdr ok Atla
ok Járnsaxa.

Sá var aukinn
jarðar megni,
svalköldum sæ
ok sónardreyra.

Margt segjum þér
ok munum fleira;
vörumk, at viti svá.
Viltu enn lengra?

Ól ulf Loki
við Angrboðu,
en Sleipni gat
við Svaðilfara;
eitt þótti skass
allra feiknast,
þat var bróður frá
Býleists komit.

Loki át hjarta
lindi brenndu,
fann hann halfsviðinn
hugstein konu;
varð Loftr kviðugr
af konu illri;
þaðan er á foldu
flagð hvert komit.

Haf gengr hríðum
við himin sjalfan,
líðr lönd yfir,
en loft bilar;
þaðan koma snjóvar
ok snarir vindar;
þá er í ráði,
at rögn of þrjóti.

Varð einn borinn
öllum meiri,
sá var aukinn
jarðar megni;
þann kveða stilli
stórúðgastan
sif sifjaðan
sjötum görvöllum.

Þá kemr annarr
enn máttkari,
þó þori ek eigi
þann at nefna;
fáir séa nú
fram of lengra
en Óðinn mun
ulfi mæta.

des 20

Love0

Skírnismál

Eftir Ásatrúarfélagið Kvæði

Freyr, sonr Niarðar, hafði setzk í Hliðskiálf ok sá um heima alla. Hann sá í Iötunheima, ok sá þar mey fagra, þá er hón gekk frá skála föður síns til skemmo. Þar af fekk hann hugsóttir miklar.
Skírnir hét skósveinn Freys. Niörðr bað hann kveðia Frey máls.

Þá mælti Skaði:
Rístu nú, Skírnir,
ok gakk at beiða
okkarn mála mög
ok þess at fregna,
hveim enn fróði sé
ofreiði afi.

Skírnir kvað:
Illra orða
er mér ón at ykrom syni,
ef ek geng at mæla við mög
ok þess at fregna,
hveim enn fróði sé
ofreiði afi.

Skírnir:
Segðu þat, Freyr,
fólkvaldi goða,
ok ek vilia vita,
hví þú einn sitr
ennlanga sali,
minn dróttinn, um daga.

Freyr:
Hví um segiak þér,
seggr enn ungi,
mikinn móðtrega?
þvíat álfröðull
lýsir um alla daga
ok þeygi at mínom munom.

Skírnir:
Muni þína
hykka ek svá mikla vera
at þú mér, seggr, ne segir,
þvíat ungir saman
várom i árdaga;
vel mættim tveir trúask.

Freyr:
Í Gymis görðom
ek sá ganga
mér tíða mey;
armar lýsto
en af þaðan
alt lopt ok lögr.
Mær er mér tíðari
en manni hveim
ungom í árdaga;
ása ok álfa
þat vill engi maðr
at vit samt sém.

[Gylfaginning: Ok nu skaltu fara ok biðia hennar mér til handa ok hafa hana heim hingat, hvárt er faðir hennar vill eða eigi, ok skal ek þat vel launa þér.]

Skírnir:
Mar gefðu mér þá,
þann er mik um myrkvan beri
vísan vafrloga,
ok þat sverð
er siálft vegiz
við iötna ætt.

Freyr:
Mar ek þér þann gef
er þik um myrkvan berr
visan vafrloga,
ok þat sverð
er siálft mun vegaz,
ef sá er horskr er hefir.

Skírnir mælti við hestinn:
Myrkt er úti,
mál kveð ek okr fara
úrig fiöll yfir,
þyria þióð yfir;
báðír vit komumk,
eða okr báða tekr
sá inn ámátki iötunn.

Skírnir reið í Iötunheima til Gymis garða. Þar vóro hundar ólmir, ok bundnir fyrir skíðgarðs hliði, þess er um sal Gerðar var. Hann reið at þar er féhirðir sat á haugi ok kvaddi hann:

Segðu þat, hirðir,
er þú á haugi sitr
ok varðar alla vega,
hvé ek at anspilli
komumk ens unga mans
fyr greyiom Gymis.

Hirðir kvað:
Hvárt ertu feigr
eða ertu framgenginn?
[…] anspillis vanr
þú skalt æ vera
góðrar meyar Gymis.

Skírnir kvað:
Kostir ro betri
heldr en at klökkva sé,
hveim er fúss er fara;
eino dægri
mér var aldr um skapaðr
ok alt líf um lagit.

Gerðr kvað:
Hvat er þat hlym hlymia
er ek heyri nú til
ossom rönnom í?
iörð bifaz,
en allir fyrir
skiálfa garðar Gymis.

Ambátt kvað:
Maðr er hér úti
stiginn af mars baki,
ió lætr til iarðar taka.

Gerðr kvað:
Inn bið þú hann ganga
í okkarn sal
ok drekka inn mæra miöd;
þó ek hitt óumk
at hér úti sé
minn bróðurbani.
Hvat er þat álfa
né ása sona
né víssa vana?
hví þú einn um komt
eikinn fúr yfir
ór salkynni at siá?

Skírnir kvað:
Emkat ek álfa
né ása sona
né víssa vana;
þó ek einn um komk
eikinn fúr yfir
yðor salkynni at siá.
Epli ellifo
hér hefi ek algullin,
þau mun ek þér, Gerðr, gefa,
frið at kaupa,
at þú þér Frey kveðir
óleiðastan lifa.

Gerðr kvað:
Epli ellifo
ek þigg aldregi
at mannzkis munom,
né vit freyr
meðan okkart fiör lifir,
byggiom bæði saman.

Skírnir kvad:
Baug ek þér þá gef,
þann er brendr var
með ungom Óðins syni;
átta ero iafnhöfgir,
er af driúpa
ena níundo hveria nótt.

Gerðr kvað:
Baug ek þikkak,
þótt brendr sé
með ungom Óðins syni;
era mér gullz vant
í görðom Gymis,
at deila fé föður.

Skírnir kvað:
Sér þú þenna mæki, mær,
mióvan, málfán,
er ek hefi í hendi hér?
höfuð höggva
ek mun þér hálsi af,
nema þú mér sætt segir.

Gerðr kvað:
Ánauð þola
ek vil aldregi
at mannzkis munom;
þó ek hins get
ef it Gymir finniz,
vigs ótrauðir,
at ykr vega tíði.

Skírnir kvað:
Sér þú þenna mæki, mær,
mióvan, málfán,
er ek hefi í hendi hér?
fyr þessom eggiom
hnígr sá inn aldni iötunn,
verðr þinn feigr faðir.
Tamsvendi ek þik drep,
en ek þik temia mun,
mær, at mínom munom;
þar skaltu ganga
er þik gumna synir
síðan æva sé.
Ara þúfo á
skaltu ár sitia,
horfa heimi ór,
snugga heliar til;
matr sé þér meirr leiðr
en manna hveim
enn fráni orm með firom.
At undrsiónom þú verðir,
er þú út kömr;
á þik Hrímnir hari,
á þik hotvetna stari;
víðkunnari þú verðir
en vörðr með goðom,
gapi þú grindom frá.
Tópi ok ópi,
tiösull ok óþoli,
vaxi þér tár með trega!
Seztu niðr,
en ek mun segia þér
sváran súsbreka
ok tvennan trega:
Tramar gneypa
þik skolo gerstan dag
iötna görðom í;
til hrímþursa hallar
þú skalt hverian dag
kranga kosta laus,
kranga kosta vön;
grát at gamni
skaltu í gögn hafa
ok leiða með tárom trega.
Með þursi þríhöfðuðom
þú skalt æ nara
eða verlaus vera!
Þitt geð grípi,
þik morn morni!
Ver þú sem þistill,
sá er var þrunginn
í önn ofanverða!
Til holtz ek gekk
ok til hrás viðar,
gambantein at geta;
gambantein ek gat.
Reiðr er þér Óðinn,
reiðr er þer Ásabragr,
þik skal Freyr fiásk,
en fyrinilla mær,
en þú fengit hefir
gambanreiði goða.
Heyri iötnar,
heyri hrímþursar,
synir Suttunga,
siálfir ásliðar,
hvé ek fyrirbýð,
hvé ek fyrirbanna
manna glaum mani,
manna nyt mani!
Hrímgrímnir heitir þurs,
er þik hafa skal
fyr nágrindr neðan;
þar þér vílmegir
á viðar rótom
geita hland gefi;
æðri drykkio
fá þú aldregi,
mær, at þínom munom,
mær, at mínom munom!
Þurs ríst ek þér
ok þriá stafi,
ergi ok æði
ok óþola;
svá ek þat af ríst
sem ek þat á reist,
ef göraz þarfar þess.

Gerðr kvað:
Heill ver þú nú heldr, sveinn,
ok tak við hrímkálki,
fullom forns miaðar;
þó hafða ek þat ætlat,
at myndak aldregi
unna vaningia vel.

Skírnir kvað:
Örindi mín
vill ek öll vita,
áðr ek ríða heim heðan,
nær þú á þingi
munt enom þroska
nenna Niarðar syni.

Gerðr kvað:
Barri heitir,
er vit bæði vitom,
lundr lognfara;
en ept nætr nío
þar mun Niarðar syni
Gerðr unna gamans.

Þa reið Skírnir heim. Freyr stóð úti ok kvaddi hann ok spurði tíðinda:

Segðu mér þat, Skírnir,
áðr þú verpir söðli af mar
ok þú stigir feti framarr,
hvat þú árnaðir
í iötunheima
þíns eða míns munar.

Skírnir kvað:
Barri heitir,
er vit báðir vitom,
lundr lognfara;
en ept nætr nío
þar mun Niarðar syni
gerðr unna gamans.

Freyr kvað:
Löng er nótt,
langar ro tvær,
hvé um þreyiak þriár?
opt mér mánaðr minni þótti
en siá hálf hýnott.