Skip to main content
Flokkur

Fréttir

„Þá skall á eitt ægilegasta þrumuveður sem dunið hefur yfir&#8220

Eftir Fréttir

Við höfum tekið til birtingar á vefnum viðtal við Sveinbjörn Beinteinsson sem birtist í skólablaði Verslunarskólans snemma árs 1982.

Gaman væri að fylgja þessu eftir með því að birta fleira gamalt efni sem varðar félagið og siðinn. Ábendingar um efni eru vel þegnar. Þeim er best komið á framfæri með tölvupósti til Bjarka Karlssonar, bjarki[hjá]fraedi.is.

Ný lögrétta – konur í meirihluta

Eftir Fréttir

Allsherjarþing var haldið á Hótel Sögu í dag, 27. október. Á þinginu lauk kjörtímabili þriggja lögréttumanna, Huldu Sifjar Ólafsdóttur, Böðvars Þóris Gunnarssonar og Halldórs Bragasonar. Einnig lauk kjörtímabili varamannanna Sigurlaugar Lilju Jónasdóttur og Lenku Ková?ovu.

Í lögréttu voru eftirfarandi kosnar:
Hulda Sif Ólafsdóttir
Sigurlaug Lilja Jónasdóttir
Hrafnhildur Borgþórsdóttir

Auk þess hefst nú síðara ár kjörtímabils Halls Guðmundssonar og Bjarka Karlssonar.

Allsherjargoði og staðgengill hans eru einnig aðalmenn í lögréttu; Hilmar Örn Hilmarsson og Jóhanna G. Harðardóttir.

Varamenn eru:
Lenka KováÅ•ová – 1. varamaður
Böðvar Þórir Gunnarsson – 2. varamaður

Löglegt en siðlaust misrétti

Eftir Fréttir

Grein eftir Jóhönnu Harðardóttur, Kjalnesinga­goða. Birtist í Fréttablaðinu 16. október.

Dómur féll í máli Ásatrúarfélagsins gegn ríkinu í nóvember 2006 þar sem fjallað var um greiðslur sambærilegar þeim sem þjóðkirkjan hefur þegið af ríkinu.

Skemmst er frá því að segja að Ásatrúarfélagið tapaði því máli, en dómurinn komst þó að þeirri niðurstöðu að Jöfnunarsjóður sókna geri upp á milli trúfélaga þótt greiðslur úr sjóðnum séu ákvarðaðar með lögum.
Sum sé, löglegt en siðlaust.

Ásatrúarfélagið tók ákvörðun um að áfrýja málinu til Mannréttindadómstólsins til að freista þess að ná fram réttlæti, en nú hefur einnig það hálmstrá brugðist þar sem málinu var vísað frá dómi í byrjun október 2012.

Alltof lengi hefur Ásatrúarfélagið látið yfir sig ganga mismunun af hálfu hins opinbera og það þegjandi og hljóðalaust. Hér skal skýrt tekið fram að félagið fer aðeins fram á að jafnrétti ríki meðal landsmanna hverrar trúar sem þeir eru, eins og segir til um í stjórnarská og mannréttindalögum, en tekur ekki afstöðu gegn öðrum trúfélögum eða greiðslum til þeirra að neinu leyti.

Staðreyndir eru ljósar varðandi mismunun á stuðningi við landsmenn eftir því hvar í trúfélög þeir skipa sér. Því verður aldrei á móti mælt að þjóðkirkjan hefur stuðning ríkisvaldsins sem tryggir henni gífurlegar fjárhæðir í gegnum opinbera sjóði og ýmsa styrki. Allar eru þessar greiðslur komnar úr vösum skattborgaranna, þ.m.t. ásatrúarmanna og annarra þegna sem standa utan þjóðkirkjunnar.

Og nú kann einhver að draga fram þessi margnotuðu rök; „en þjóðkirkjan ber ábyrgð og skyldur gangvart öllum landsmönnum.“ Svo kann vel að vera, en það gera aðrir líka.

Þrátt fyrir að það kunni að koma illa við einhvern lesanda er það engu að síður staðreynd að talsverður hluti landmanna kærir sig einfaldlega ekki um þjónustu þjóðkirkjunnar rétt eins og hluti landsmanna kærir sig ekki um þjónustu Ásatrúarfélagsins. Á tuttugustu og fyrstu öldinni er kominn tími til að viðurkenna þessa staðreynd og sætta sig við hana.

Fjárveitingar ríkisins skipa landsmönnum í flokka
Ásatrúarfélagið er það trúfélag sem hefur stækkað langmest undanfarin 10 ár. Það starfar á landsvísu og á miklum skyldum að gegna um dreifaðar byggðir landsins. Það hefur óhjákvæmilega í för með sér gífurlegan kostnað sem erfitt er að standa undir þegar einu tekjurnar eru sóknargjöld.

Ásatrúarfélagið hefur axlað sína ábyrgð og aldrei skorast undan þjónustu við landsmenn, án tillits til þess hvort viðkomandi er skráður í Ásatrúarfélagið, þjóðkirkjuna eða er utan safnaða. Þetta hefur verið gert með gleði þrátt fyrir að goðar félagsins séu launalausir, undir talsverðu álagi og þiggi aðeins lágmarksgreiðslur fyrir athafnirnar sem þeir framkvæma.

Ásatrúarfélagið ber ábyrgð á fornum menningarverðmætum ekki síður en þjóðkirkjan. Því hlutverki hefur félagið sinnt með sóma þrátt fyrir að starfið hafi mestan part verið unnið í sjálfboðavinnu félagsmanna og við erfiðar aðstæður.

Það er vissulega erfitt að taka hverju kjaftshögginu á fætur öðru fyrir dómstólum. En þegar barist er fyrir réttlætinu gefst maður ekki upp. Við ásatrúarfólk erum íslenskir ríkisborgarar ekki síður en þeir sem skráðir eru í þjóðkirkjuna, það eru einnig þeir sem standa utan trúfélaga eða eru í öðrum minni söfnuðum.

Gleymum því aldrei að fjárveitingar eru stefnumótunartæki. Með því að styrkja einn söfnuð en svelta aðra er ríkisvaldið að taka skýra afstöðu með einni lífskoðun og gegn annarri og við þær aðstæður ríkir ekki raunverulegt trúfrelsi í landinu. Það er ekki mikið flóknara en svo.

Vandræði með tölvupóst Ásatrúarfélagsins

Eftir Fréttir

Ágæti félagsmaður og lesandi.

Fyrir nokkru kom upp alvarlegt ástand á póstþjóni Ásatrúarfélagsins. Hýsingaraðilinn hefur viðurkennt mistök sem urðu til þess að tölvupóstur sem átti að berast félaginu og goðum félagsins síðustu rúmar tvær vikur hefur ekki borist okkur og mun ekki berast okkur nema pósturinn verði sendur til okkar aftur. Við tökum það afar nærri okkur að fá ekki þá tölvupósta sem verið er að senda okkur og biðjumst við velvirðingar á klaufaskap hýsingaraðilans.

Með virðingu og vinsemd

Hallur Guðmundsson
Lögsögumaður

Fræðsla fyrir alla

Eftir Fréttir

Grein eftir Jóhönnu G. Harðardóttur, Kjalnesinga­goða, sem birtist í Fréttablaðinu 27. september 2012.

Oft höfum við ásatrúarfólk fengið skömm í hattinn hjá nýjum félögum um leið og þeir ganga í félagið. Þeir setjast gjarna fyrir framan okkur með alvöruþunga í svipnum og spyrja hvernig í ósköpunum standi á því að þeir hafi aldrei verið fræddir um heiðinn sið og félagið, eða boðið að vera með.

Nýliðarnir eru stundum alvarlega sárir út í okkur og kenna forsvarsmönnum félagsins um að þeir hafi „misst af" mörgum árum eða áratugum í félagsskap annars heiðins fólks. Þeir átelja okkur fyrir að hafa ekki auglýst starfsemina og skýrt út fyrir almenningi um hvað heiðinn siður og félagsstarfið snýst.

Við verðum jafnan svolítið kindarleg og vitum upp á okkur skömmina því sjálf höfum við flest dottið óvart inn í félagið og drepséð eftir því að hafa ekki fundið okkur þar fyrr á lífsleiðinni.

En svona er þetta bara, það er einfaldlega meðvituð stefna Ásatrúarfélagsins að boða ekki trú eða troða lífsskoðun okkar upp á aðra. Það er ekki einungis talinn óþarfi, heldur beinlínis dónaskapur að mati flestra heiðinna manna.
Það gilda svo allt aðrar reglur um að fræða þá sem sækjast eftir því sjálfir og við treystum því að fólk leiti og finni.

Undanfarin ár hefur fjöldi unglinga leitað til félagsins af eigin hvötum og fengið að gangast undir svokallaða siðfestuathöfn sem er hliðstæða við kristna fermingu. Upphaflega var hún aðeins hugsuð fyrir fullorðið fólk sem vildi sanna fyrir sjálfu sér og öðrum að það hefði heiðinn sið að leiðarljósi í lífinu, en síðastliðin ár hafa unglingar sótt æ meira í þessa athöfn og fengið að taka siðfestu að undangenginni fræðslu og með samþykki forráðamanna.

Í fyrstu var fólk á öllum aldri saman í þessari fræðslu, en nú hefur henni verið skipt í tvo hópa sem hefja starf á haustin. Í öðrum hópnum er fullorðið fólk sem vill taka siðfestu, en í hinum unglingar og oft aðstandendur þeirra með þeim.

Unglingafræðslan miðast að því að kynna krökkunum goð og vættir, sagnaarf þjóðarinnar, lífsspeki Hávamála og Völuspár og ekki hvað síst ábyrgð hins heiðna lífsstíls og fullorðinsáranna. Fræðslan fer að mestu fram í heimspekilegum umræðum með léttu ívafi og lagt mikið upp úr því að allir tjái sig og viðri skoðanir sínar á þessum málefnum og er því oft glatt á hjalla.

Fræðsla um heiðinn sið hefst á haustdögum og nú er tækifærið fyrir þá sem hafa áhuga að hafa samband. Að sjálfsögðu eru allir jafn velkomnir að sækja til okkar félagsskap og fræðslu. Okkar er ánægjan, því eins og segir í Hávamálum; maður er manns gaman.

„Hefðbundin&#8220 útför

Eftir Fréttir

Grein eftir Jóhönnu G. Harðardóttur, Kjalnesingagoða, sem birtist í Morgunblaðinu 14. september 2012:

„Hefðbundin“ útför

Það syrtir jafnan að þegar ástvinur kveður. Ofan á sorgina og söknuðinn sem leggst á sálina bætast oft áhyggjur af framtíðinni, m.a. fjárhagslegar.

Í samfélaginu hafa skapast hefðir um hvernig skuli standa að útför og þeim fylgir gjarna gífurlega hár kostnaður sem reynist mörgum ofviða og veldur kvíða og erfiðleikum.

Ég hef orðið vitni að innri átökum eftirlifenda milli þess að „gera vel“ við minningu hins látna og þess að sitja uppi með erfiðar skuldir til margra ára. Ég hef líka líka orðið vitni að því þegar aðstandendur þurfa að velja milli þess sem þeir álíta að hafi verið ósk hins látna og þess sem aðrir vinir og ættingjar búast við eða ætlast til varðandi útförina.

Það er nefnilega ekki svo einfalt að brjóta á bak aftur hefðir þegar andlát ber að höndum. Sorg og söknuður annars vegar og væntingar samfélagsins hins vegar gera það erfitt að beita skynseminni eða fara óhefðbundnar leiðir þegar um hinstu kveðju er að ræða.

..og tilheyrandi
Flestir leita til útfararstofu þegar ástvinur deyr, enda auðveldar það erfiða ferð um ókunna stigu. Útfararstofur og -þjónustur eru margar og ekki um nákvæmlega sömu þjónustu né kostnað að ræða alls staðar. Þess má þó geta að viss lög gilda um hinn tæknilega þátt útfara, sbr. greftrun og bálför og um það stendur ekkert val.

Hin hefðbundna útför miðast alltaf við að hinn látni sé jarðsettur eða brenndur í þartilgerðri líkkistu sem kostar að lágmarki eitthvað á annað hundrað þúsund og allt á þriðja hundrað ef íburður er mikill. Í kistuna er einnig í boði ýmis umbúnaður s.s, vandaðar fóðringar, sæng, koddi, klútur og líkklæði.Ef lík er brennt þarf einnig að kaupa ker undir öskuna.

Til að gera umhverfi útfararinnar enn glæsilegra eru einnig í boði blómaskreytingar á kistuna sjálfa og á altari í kirkju eða annars staðar þar sem útför fer fram. Fallegur söngur þykir alltaf prýða og við allflestar athafnir er aðkeypt tónlistaratriði, t.d. orgelleikur eða annar hljóðfæraleikur, kórsöngur eða einsöngvarar. Í boði er einnig að láta gera vandaða sálmaskrá sem dreift er meðal gesta.

Hefðin gerir einnig ráð fyrir að tilkynnt sé um andlát og útför með tilheyrandi auglýsingum í útvarpi og blöðum og að í framhaldi sé erfidrykkja þar sem öllum þeim sem áhuga hafa er boðið til kaffihlaðborðs sem helst þarf að svigna undan kræsingum.

Ekki er óalgengt að leigður sé salur undir slíkar veislur og við það bætist kostnaður við veitingarnar sjálfar, laun starfsmanns og oft einhver kostnaður við skreytingar. Ef hinn látni hefur verið vinmargur, ættstór eða opinber persóna hleypur kostnaður af slíkri erfidrykkju á hundruðum þúsunda króna.

Að lokum þarf að merkja leiðið og bætist þar við kostnaður við legstein eða annars konar minnismerki.

Það gefur auga leið að hefðbundin útför er ekki aðeins óyfirstíganlegur kostnaður fyrir marga, heldur getur einnig strítt gegn vilja og sannfæringu hins látna og eftirlifenda hans.

Gerviþarfir og efnishyggja
Því miður get ég ekki litið á þessa hefð öðruvísi en sem óskapnað efnishyggjunnar. Hér er einfaldlega búið að gera „eins dauða að annars brauði“ og smyrja þá sneið ríkulega. Það er löngu kominn tími til að hugsa sinn gang og spyrja sig hvort þjónkun við gegndarlaust prjál og sölumennsku sé það sem við viljum láta einkenna okkar hinstu kveðju.

Og margar spurningar vakna:

  • Hvers vegna þarf líkkista að kosta 100-250 krónur?
  • Hvers vegna brennum við rándýrar kistur við líkbrennslur? Væri ekki nóg að brenna botninn, en endurnýta lok og hliðar hennar?
  • Eru umbúnaðurinn og skreytingarnar endilega nauðsynlegar eða viðeigandi?
  • Hvers vegna þarf líkklæði og annan umbúnað í kistu þegar hinn látni á fatnað og annað sem þarf til hinstu fararinnar?
  • Af hverju þarf dýrar veitingar í boð þar sem ættingjar eru aðeins komnir til að votta virðingu sína og minnast? Er ekki alveg nóg að bjóða kaffi, te, vatn og e.t.v. gosdrykki? Mörgum finnst það vinalegur siður að ættingjar hittist eftir útför og þá er það auðvitað sjálfsagt, – en í mörgum tilfellum vilja nánustu ættingjar fá að hittast einir við slík tækifæri og það á að vera jafn sjálfsagt.

Að ósk
Það verður æ algengara að fullorðið fólk hafi mótað sér skoðun á því hvernig það vill vera kvatt og setji fram óskir um það við sína nánustu.

Í öllum tilfellum sem ég þekki hafa þessar óskir miðast við að minnka tilstandið, kostnaðinn og mannfjöldann við útför.

Hvað er það sem mestu máli skiptir við þessa dýrmætu kveðjustund? Er það aðkeyptur umbúnaður, dýrar og mannmargar veislur eða tilfinningaleg úrvinnsla þeirra sem eftir lifa?

Öll höfum við ólíkar skoðanir á lífinu og tilverunni, mismunandi trú og persónulegt mat á því hvað skiptir mestu máli. Við eigum öll rétt á að þær skoðanir séu virtar, einnig við dauðann. Enginn skyldi láta efnishyggju og sölumennsku móta það hvernig hann kýs að kveðja við andlát, hvorki sitt eigið né ástvinanna.

Ég hvet alla til að endurskoða þessar hefðir út frá eigin forsendum, hugsa málið og þora að taka sjálfstæðar ákvarðanir ef efnishyggjan og yfirborðmennskan gengur fram af þeim. Bestu og innilegustu kveðjustundir sem ég hef orðið vitni að eru þær athafnir sem ættingjarnir hafa sjálfir af ást og virðingu mótað að ósk hins látna og í samræmi við eigin tilfinningar.

Goðahópurinn stækkar

Eftir Fréttir

Á nýafstöðnu þingblóti voru tveir goðar vígðir til embættis. Fjölgaði goðum Ásatrúarfélagsins þar með formlega úr sjö í níu – og þykir það aldeilis viðeigandi tala!
Andrea Ævarsdóttir, sem starfað hefur með félaginu af miklum krafti svo árum skiptir, tekur sér goðatitilinn Fljótamannagoði og Ragnar Elías Ólafsson, sem rifið hefur upp félagsstarfið á Akureyri ásamt góðum hópi fólks, tekur sér goðatitilinn Þveræingagoði. Voru þau bæði tilnefnd af Allsherjargoða og lögréttu, samþykkt af seinasta Allsherjarþingi og sóru þau eiðstafi sína á þingblóti félagsins á Þingvöllum þann 21. júní síðastliðinn. Megi gæfa fylgja þeim í starfi!

Ásatrúarfélagið gefur Landhelgisgæslunni fé til þyrlukaupa

Eftir Fréttir

TF-GNÃ

Fimmtudaginn 10. maí verður Landhelgisgæslunni afhentur þyrlusjóður sem stofnaður var í tilefni 40 ára afmælis Ásatrúarfélagsins.

Landhelgisgæslan hefur með eftirliti, leit og björgun stuðlað að öryggi sjófarenda og annarra landsmanna og verndað auðlindir þjóðarinnar við erfiðar aðstæður. Fyrir það nýtur Landhelgisgæslan virðingar og trausts allrar þjóðarinnar, segir í tilkynningu frá Ásatrúarfélaginu.

Fyrsta skip Gæslunnar var gufuskipið Óðinn sem kom til landsins árið 1926 og frá þeim tíma hafa skip og flugvélar hennar borið nafn norrænna goða og gyðja.

Í tilefni 40 ára afmælis síns fannst Ásatrúarfélaginu því við hæfi að leggja 1000 krónur frá hverjum félagsmanni í þyrlusjóð sem afhentur verður Landhelgisgæslunni til eignar án afskipta félagsins. Í framtíðinni er sjóðnum ætlað að vera vettvangur allra landsmanna til að efla öryggi lands og þjóðar. Gæslan setur reglur hans, en verndari sjóðsins verður Öldungaráðið, sem er félag starfsmanna LHG sem hættir eru störfum.

Afhending sjóðsins fer fram um borð í varðskipinu Þór kl. 14:30, en skipið verður þá komið til hafnar í Reykjavík eftir langa fjarveru.

Ásatrúarfélagið í miklum vexti

Eftir Fréttir

Félögum í Ásatrúarfélaginu fjölgaði um 251 á árinu 2011 og voru í upphafi þessa árs orðnir 1951 talsins. Mannfjöldaskýrslur á vef Hagstofu Íslands, sem ná aftur til ársins 1998, sýna vel vöxt félagsins sem hefur sjöfaldast að stærð á fjórtán árum:

  1. 280
  2. 304
  3. 353
  4. 515
  5. 570
  6. 636
  7. 787
  8. 879
  9. 960
  10. 1.040
  11. 1.154
  12. 1.275
  13. 1.402
  14. 1.700
  15. 1.951

Ekkert trúfélag óx jafn mikið hlutfallslega og Ásatrúarfélagið á árinu.

 

Ásatrúarfélagið1700195114,8
Félag múslima á Íslandi37041913,2
Utan trúfélaga140911580212,1
Rússneska rétttrúnaðarkirkjan42747511,2
Serbneska rétttrúnaðarkirkjan2182399,6
Fríkirkjan í Reykjavík872891434,8
Fríkirkjan í Hafnarfirði565358713,9
Óháði söfnuðurinn305331733,9
Búddistafélag Íslands9259492,6
Kaþólska kirkjan10207104552,4
Menningarsetur múslima á Íslandi2742750,4
    
Íslenska Kristskirkjan294293-0,3
Vegurinn658655-0,5
Þjóðkirkjan247245245456-0,7
Vottar Jehóva701696-0,7
Önnur trúfélög og ótilgreint1886918662-1,1
Kirkja sjöunda dags aðventista á Íslandi760751-1,2
Hvítasunnukirkjan á Íslandi20872045-2
Bahá'í samfélagið412403-2,2
Krossinn559515-7,9

Félagið hefur reynt að bregðast við þessu trausti með því að efla starfsemi sína, jafnt trúarlegar athafnir sem almennt félagsstarf. Eins hefur verið leitast við að bæta upplýsingjöf til félagsmanna og annarra, m.a. með þessari vefsíðu. Stærsta verkefnið framundan er svo bygging hofs á lóð félagsins í Öskjuhlíð en með tilkomu þess stórbatnar öll aðstaða til að efla félagið enn frekar.

Umfjöllun í þýsku sjónvarpi

Eftir Fréttir

Skjáskot úr þættinum

Þýska sjónvarpsstöðin ARD sýndi heimildarmynd um Ísland í gær, 11. desember.  Stór hluti þáttarins er helgaður íslenskri heiðni.  Fyrst er sýnt frá jólablóti, svo er Jóhanna Kjalnesingagoði sótt heim og loks fer hún með áhorfendum til Þingvalla og segir þeim frá mörgu fróðlegu.

Slóð að vefupptöku er http://www.ardmediathek.de/ard/servlet/content/3517136?documentId=9007082. Heiðni hlutinn hefst þegar tímalínan sýnir 15:36.